Sizi tanıyabilirmiyiz? Ben Hasan Çay Şanlıurfa Türkmenler Derneği Başkanlığını yürütüyorum. Derneğiniz kurulmasındaki amaç nedir? Milli birlik ve beraberliğin temeli olan Türk kültürünü araştırmak yaşatmak geliştirmek saklamak yeni kuşaklara aktarmak ve bu amaçla gereğinde aynı amaca hizmet eden diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak.Türkiye ve Türk dünyasının her köşesinde kardeşlik dayanışma ve yardımlaşma esaslarını geliştirmek aynı dili konuşan aynı tarihi paylaşmış diğer ülkelerdeki kuruluşlarla sağlam diyaloglar kurmak Türkmenlerin ve Türklerin yaşadığı tüm ülkelerde ortak dilinin oluşmasına katkılarda bulunmak. Türk ve Türkmenlerin yaşadığı tüm ülkelerde bulunan benzer kuruluşlarla ortaklaşa sosyal ve kültürel faaliyetlerde bulunmak.Türkçenin gelişmesine ve dünyada yaygınlaşmasına katkıda bulunmak Anadolu Türkçesinin Türk ve Türkmenlerin yaşadığı tüm ülkelerde ortak dili olması konusunda çalışmalarda bulunmak ve bu konuda projeler geliştirmekGenel olarak Türk dünyasına hizmet eden diğer dernek, federasyon "ve Konfederasyonlarla işbirliği içerisinde bulunmak gerektiğinde ortak projeler geliştirmek ve uygulamak.Şanlıurfa’ya Irak, Suriye, Afganistan ve diğer ülkelerden göç etmiş ve sığınmış Türkmenlere her türlü yardım ve desteği yapmak.Kültür,örf,ananelerini korumaları için işbirliği yapmaktır.- Şanlıurfa’da yaşayan Türkmenlerin veya Suriye, Irak, Afganistan ve diğer ülkelerden göç eden ve sığınan Türkmen soydaşlarımızın örf, adet, gelenek ve folklorunun ortaya çıkarılması, geliştirilmesi için araştırma ve İnceleme yapar, yaptırır. Bu konuda kamu ve özel kişi ve kuruluşlar ile üniversiteler nezdinde girişimlerde bulunur, İş birliği yapar. Sayılan konularda yapılan araştırmaları yayınlar ve yayınlamasını sağlar. Şanlıurfa’da Türkmenler hangi bölgeler bulunuyor? Türkmenler yüzyıllardır Şanılurfa’da yaşıyor. Şanılurfa’nın her yerinde Türkmenler yaşıyor. Derneğimize de Şanılurfa’nın farklı bölgelerinden 30 ayrı aşiret içinden bir aileden brer temsilci alarak bu oluşumu gerçekleştirdik. Urfalı oymağı: On Sekizinci çağda bu oymak Bağdat’ta yaşayarak, Urfalı Mahallesi adlarından gelmektedir, Urfalı diye tanınmalarının nedeni Türkiyenin Şanlıurfa şehrinden oldukları için ve Peygamberlerinin babası olan İbrahim Halil Peygamberinin doğum yeri sayılmaktadır, Şanlıurfa Türkmen şehri Kerkük ile kardeş sayılarak, her bakımdan yakınlık bulunmaktadır, şahsiyatlarından Mehmet Urfalı, Urfalı oymağı Bağdat, Musul, Urdun, Suriye’de bulunmaktadır. Bugün Şanlıurfa’da bulunanlar çoğunlukla Türkmen oymağı olarak Irak Türkleri ile kan kardeş sayılırlar.Çünkü eski dönemlerdem çok sayıda Urfalı Kerkük’e ve Kerküklü Urfa’ya yerleşerek Akraba dayı yığan olarak tanınmışlardır.Ak keçili oymağı: Milli Türkmen oymağına bağlı olan, Türkmen Akkeçililer Yörükan boyundan, kolundan olarak, dünyanın birçok yerinde özellikle Türkiye Kırıkkale, Kırşehir, Adana, Diyarbakır, Şanlıurfa, Van, İran, Irak’ta bulunmaktadır, Yörük, Yürükler bugün Anadolu bölgelerinde göçebe Türk oymakların adıdır Yürümekten ortaya gelmektedir. Badıllı/ Badili/ Bedili oymağı: Türkmen 24 Oğuz boyundandır, Beğ, Diline bağlıdır, Osmanlı döneminde Konar-Göçer diye, Türk Türkmen oymağıdır. Öz-be-öz Oğuz Türkmenlerinden olan Beğdili boyundandır, Türk soylu göçebe olarak, dağda gezeni olarak söylenmiştir. Anadolu’da Digor, Kars, Pasinler, Erzurum, Şanlıurfa, Diyarbakır, Çorum, Adana, Siverek bölgelerinde yerleşmişlerdir. Türkmen oymakları Türkmen alevi köylerinde birbiriyle akraba olarak, Türk soyundandırlar, geçim yaşam, bir bölüm baskı nedeniyle birbirlerinden uzaklaşmışlardır. Bu Türkmen oymakların çoğunluğu İran, Irak Horasandan Sivas, Adana, Mersin, Diyarbakır, Van, Merdin, Tunceli, Şanlıurfa, Gaziantep, Çorum Kahramanmaraş, Heleb, Suriye, Mısır, Filistin, Colan, Urdun, Tokat, Amasya Eskişehir, Konya, Ankara, Bala, Karaoğlan Haymana ve Birçok topraklara yerleşmişlerdir.Ali Devletlu /Devleti/ Develi oymağı:Ali Devleti/Develi oymağı Bu oymak Dulkadiroğlu Beyliğim kuran Dulkadiroğulları ile akraba olan bir Türemken oymağıdır. Yavuz Sultan Selim'in Ali Devletli /Develi oymağı bu dönemde görünmüştür ve tanınmıştır bu oymağın büyük dedeleri, Osmanlı Devleti döneminde Telafer'in Askeri oymak işleri görevlisi Ali Han'dır. Ali Han Timur Han'ın oğlu Arslan ve onun oğlu Kaplan'ın torunu sayılmaktadır oymağın tarihi ise Ali (Ebu Turab'ın) Abbasi Devleti döneminde, Orta Asya’dan Küfe'ye yerleştikten sonra Bağdat, Ana şehrine göçmüşlerdir, Oymağın nüfusu kollan genişleyerek Telafer ve Diyarbakır, Van, Şanlıurfa ve Türkiye’nin birçok yerlerine yerleşmişlerdir, Şanlıurfa’nın yüzlerce köyünde bulunan Türkmenler varlıklarını halen sürdürmektedir. Etkinlik olarak planlarınız var mı ? Şanlıurfa’daki tüm kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapacağız. Şanlıurfa’da Türkmen şöleni, Türkmen Kurultayı yapmayı hedefliyoruz. Önümüzdeki günlerde bunlarla ilgili çalışmalarımız başlayacak. Derneğin kurulmasında nasıl bir tepki aldınız ? Türkmenler zor dönemlerde hep devletin yanında yer almışlardır. Şanlıurfa’da yaklaşık 30 aşiret ve aile temsilcileri ile bir araya geldik. Şanlıurfa’da Türkmen Birliğini kurulmasına karar verdik. Bu bir ilk adımdır. Türkmen aşiretlerine ve ailelerine mensup olan Şanlıurfa Merkezinde, ilçelerde ve köylerde yaşayanlarla iletişime geçtik. Niyetimiz Türkmenlerin birlik ve beraberliğinin sağlanması ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin birliğinin daha da güçlenmesidir. Bunun için bir araya geldik.Derneğimizi kurduktan sonra yüzde 80 olumlu tepki aldık. Bize iyiki böyle bir oluşumu gerçekleştirdiniz. Dediler.Çok sevindirici bir şey yaptınız diyenler oldu.Gerçekten niyetimiz kimseyi kırmak değil.Devletimize milletimize ,bağrağımıza bağlıyız. Şanılurfa’da Türkmen Alevilerde var bilgi verirmisiniz ? Şanılurfa’nın Kısas, Yaslıca, Akpınar ve Sırrın bölgelerinde Türkmen aleviler yaşıyor. Örf adet ve geleneklerinin Türkmenler içinde en çok koruyan bölgelerin başında Kısas geliyor. Aşıklar halen yetişiyor. Birlik ve beraberlik için neler yapılmalı ? Bizde ayrışma yok.Herkes ne kadar Kürtse bizde o kadar kürdüz, Herkes ne kadar Türk ise bizde o kadar Türküz. Herkes ne kadar alevi ise bizde o kadar aleviyiz. Herkes kadar Urfalıyız. Kültür ve ananelerimizin gelecek nesillere aktarılması için bu oluşuma girdik.Emperyalisitler sağ-sol, türk-kürt, alevi-sunni olarak bölgeye çalıştılar ancak başaramadılar. Başaramayacaklarda. Çünkü bizin çok ortak noktalarımız var. daha da pekiştireceğiz. Gençlerimizin uyuşturucudan kurtarılması için neler yapılmalı ? Her şey aileden başlar.Anne babaya çok görev düşüyor. Gençlerim mafya ve uyuşturucuların eline düşmüş. Bu nedenle Emniyet teşkilatına ve Milli eğitim teşkilatına önemli görevler düşüyor.Sivil toplum örgütlerine önemli ciddi görevler düşüyor. Bizde sorumluyuz.Herkes uyuşturucu konusunda geleceğimiz gençleri bu illetten kurtarmak zorundadır. Herkes elini taşın altına atmalı.Herkesin bu konuda ciddi çalışması gerekiyor. Şanılurfa İl Emniyet Müdürlüğünün ciddi gayret ve çalışmaları var ama büyük görev ailelere düşüyor. Aileler çocuklarınının nedeye gittiklerini takip etmek zorundadır. Başıboş bırakmamalıdır. Suriye’deki olaylar ve bize sığınanlar hakkında neler söyleyeceksiniz? Osmanlı döneminde birlikte yaşıyorduk.Sınır çizilmesi ile ailelerin bir kısmı Suriye vatandaşı bir kısmı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı oldu. Kardeşler ayrıldı. Aileler bölündü. Bir tanıdık anlattı. Dedesi İki evli biri Suriye tarafında kalmış diğeri Türk tarafında kalmış. Bugüne kadar ayrı devletlerde kardeşler yaşamak zorunda kalmış. Suriye’de iç savaş çıkması ile Suriye içinde güvenli bölge kurulup, sığanmacılar buraya yerleştirilip her türlü destek verilmeli idi. Ancak olaylar ani gelişti ve milyonlarca kişi türkiyeye ve Şanlıurfa’ya yerleşti. Suriyelilere Şanılurfa’da kurulan sivil toplum örgütleri büyük destek veriyor. İnsani Yardım Vakfı İHH’da büyük destek veriyor. Biz köklü bir milletiz ensarız bize sığınan bu insanlara karşı olumsuzlara müsaade etmeyiz. Suriyelilere saldırı nasıl değerlendiriyorsunuz ? Son günlerde Şanılurfa’da Suriyelelere karşı bazı çevrelerin provakasyon ide olduklarını görüyoruz. Masum insanların işyerlerinin tahrip edilip camlarının kırılması kabul edilemez bir durumdur. Devletimiz güçlüdür. Varsa suç işleyen polis alır sorgular ve gerekirce adliyeye sevk eder. Cam kırmak zulm etmek de bir terör olayıdır. Bunların araştırılması gerekir. Suriyelilere karşı şanılurfalılar bir daha oyuna gelmeyeceğini tahmin ediyorum. Kerkük’teki Türkmenlere sahip çıkmalıyız.Bugün Şanlıurfa’da yaşayan Türkmenlerin çoğunlukla Türkmen oymağı olarak Irak Türkleri ile kan kardeş sayılırlar. Çünkü eski dönemlerdem çok sayıda Urfalı Kerkük’e ve Kerküklü Urfa’ya yerleşerek Akraba dayı yeğen olarak tanınmışlardır. Kerkükte çok ciddi sıkıntılar var.onlarda Türkmen kardeşlerimizdir.Türkiyenin bunlara sahip çıkması gerekir.lafta değil gerçek manada sahip çıkılmalıdır.uyanık olmalıyız ve birlir ve beraberlik içinde bulunmalıyız.Şanlıurfa dilini ve kültürünü kaybediyor mu ?Şanlıurfa’da genç nesille öz doilini kaybetmeye doğru gidiyor. Kültürümüzü , dilimizi koruyamadığımız takdirde birliğimizi de korumayacağız. Bu nedenle örf, anene ve kültürel değerlerimiz ile birlikte dilimizi de korumalıyız Bize zaman ayırdığınız için teşekkür ederim Ben teşekkür ederim.
RÖPORTAJ
21 Nisan 2017 - 19:48
Genç kuşaklara örf ve adetlerimizi aktarmalıyız.
Şanlıurfa Kent Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Yusuf Güler Şanlıurfa Türkmen Derneği Başkanı Hasan Çay ile roportaj yaptı.
RÖPORTAJ
21 Nisan 2017 - 19:48