Aspir üretimi

Abone Ol

GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Şanlıurfa - Akçakale yolu üzerinde yer alan Koruklu Araştırma İstasyonunda geliştirilen ve hasadı yapılan aspir bitkisinden yüksek verim elde edilmişti.
2019 yılında Safir ismiyle tescil edilen aspir çeşidi sertifikalı tohum üretimi ve çiftçileri için üretildi. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesinden iki bilim adamı ile beraber ıslahçısı olarak tescil edilmişti. Bilindiği gibi Aspir, kuraklığa dayanıklı, yazlık karakterde ve ortalama 110-140 gün arasında yetişebilen tek yıllık bir uzun gün yağ bitkisidir. Aspir, genellikle 80–100 cm arasında boylanabilir, dikenli ve dikensiz formları vardır. Dikenli formları dikensizlere göre daha fazla yağ içerir. Aspirin 4 çeşidi bilinmektedir;Bunlardan Yenice (kırmızı) ve Dinçer (turuncu) dikensiz,Remzibey (sarı) ve Balcı (sarı) çeşitleri dikenlidir.Dikensizlerde yağ oranı % 25-28, Dikenlilerde ise %30-40 arasındadır. Yağ tipi Oleik ve linoleiktir. Sarı, beyaz, krem, kırmızı ve turuncu gibi değişik renklerde çiçeklere sahiptir. Yaklaşık 2.5–3.0 m derinlere gidebilen bir kazık kök sistemine sahiptir. Tohumları, beyaz, kahverengi ve üzerinde koyu çizgiler bulunan beyaz taneler şeklindedir. Dallanan ve her dalın ucunda içerisinde tohumları bulunan küçük tablalar oluşturur.Renkli çiçekleri (petaller) gıda ve kumaş boyasında kullanılır. Tohumlarında % 30-45 arasında yağ bulunur ve yemeklik yağ olarak kullanılır. Yağı, sabun, boya, vernik, cila olarak kullanıldığı gibi, Linoleik asit içerdiğinden yemeklik yağ kalitesi yüksektir. Ayrıca yağı biyoyakıt olarak kullanılabilir,[1] küspesi ise hayvan yemi olarak kullanılır (küspesinde ortalama % 25 protein vardır). Güneydoğu anadolu bölgesinde ise pilavlara tat vermek için kullanılır.
Aspir güvercin yemi olarak da çok değerlidir.Aspir, Türkiye’de Eskişehir, Burdur, Isparta gibi belli yörelerde üretilmektedir. 2008 yılı yazından itibaren Trakya bölgesinde bölgenin yağ ihtiyacını karşılamakta ayçiçeğine olan bağımlılığı azaltmak için aspir ekimi özendirilmektedir ve ciddi yol kat edilmiştir.
Şanlıurfa koşullarında Aspir bitkisinde sulamanın verim ve yağ kalitesine etkisinin belirlenmesi adlı tarımsal yeniliklerinin yaygınlaştırılması kapsamında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Şanlıurfa İl Müdürlüğü ile beraber GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Şanlıurfa’nın Bozova İlçesi Ağıllı Köyü çiftçisi Ziraat Mühendisi Fatih Kaplan’ın tarlasında 4 dekarlık alanda yürütülen proje ile aspir üretilmişti. Şu an durum ne bilemiyoruz. Ancak, Bu değerli ve pahalı bir bitkinin Şanlıurfada yaygınlaştırılması gerekir.