Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı / Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı’nda görev yapan Uzm. Dr. Ahmet Köse, kalbinde üfürüm duyulan her çocuğun, Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı tarafından muayene edilip elektrokardiyografi (EKG) ve ekokardiyografi (EKO) ile değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Normal kalp seslerinin, kalp döngüsü boyunca kalpteki kan akımı ve basınç değişikliklerine yanıt olarak dört kapağın kapanmasından kaynaklandığını hatırlatan Uzm. Dr. Köse, “İlk kalp sesi S1 ‘lup’, ikinci kalp sesi S2 ‘dup’ şeklinde duyulur. Üfürüm; bu seslerden farklı olarak stetoskopla duyulan, üflemeye benzeyen sestir. Kanın kalp ve damarlar içinde basınçla pompalanması sırasında akım değişikliklerinden dolayı oluşur. Üfürümler masum ve patolojik olarak ikiye ayrılır. Çocukların yüzde 50-80’inde hayatlarının bir döneminde duyulan ve çocuk büyüdükçe göğüs kafesi kalınlaştığında kaybolan üfürümlere masum üfürüm denir” dedi.
Kalbinde üfürüm duyulan çocukların çoğu zaman belirgin şikâyeti olmadığını belirten Uzm. Dr. Köse, “Doktor tarafından üfürüm duyulduğunda aileler endişelenebilir. Ancak değerlendirme mutlaka Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı tarafından yapılmalıdır. Muayene, EKO ve EKG sonucunda üfürümün masum mu yoksa patolojik mi olduğu tespit edilir” diye konuştu.
Uzm. Dr. Köse, en sık duyulan üç masum üfürüm tipini şöyle sıraladı:
Klasik vibratuar üfürüm (Still üfürümü): Göğüs kemiğinin sol orta kenarı ile sol alt kenarı arasında en şiddetli duyulur. 2-3/6 derecede, düşük frekanslıdır. 3-6 yaş arasında daha sık görülür.
Pulmoner ejeksiyon üfürümü: Göğüs kemiğinin sol üst kenarında duyulur. 1-3/6 derece şiddetinde, üfler tarzda bir sestir. 8-14 yaş arasında sık görülür. Atrial septal defekt ve pulmoner kapak darlığı ile ayrımının iyi yapılması gerekir.
Yenidoğanın pulmoner akım üfürümü: Göğüs kemiğinin sol üst kenarında duyulur, koltuk altına ve sırta yayılabilir. Genellikle 3-6 ay içerisinde kaybolur.
“Masum üfürümleri olan çocuklarda ailevi kalp hastalığı yoksa ve çocukta şikâyet bulunmuyorsa tedavi veya efor kısıtlaması gerekmez” diyen Uzm. Dr. Köse, üfürümün karakterinde değişiklik, çabuk yorulma, göğüs ağrısı, bayılma gibi şikâyetler ortaya çıkarsa tekrar değerlendirme yapılması gerektiğini ifade etti.
Uzm. Dr. Köse, şu durumlarda üfürümün patolojik olma ihtimalinin arttığını belirtti:
Çok terleme, kilo alamama, hızlı nefes alma, morarma, göğüs ağrısı veya bayılma gibi şikâyetler,
Akciğer filminde anormal bulgular,
EKG’de anormallikler,
Kalbin gevşeme fazında duyulan üfürümler,
Şiddetli (3/6 ve üzeri) veya “kedi mırıltısı” hissi veren üfürümler,
Deri, dudak ve dilde morarma,
Nabızların anormal derecede kuvvetli veya zayıf olması.
Köse, kalpte delik, damar darlığı ve kapak problemlerinin patolojik üfürümlere neden olabileceğini, kesin tanı ve tedavinin Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı tarafından planlandığını vurguladı.