Harran Üniversitesi Hastanesi İç Hastalıkları Endokrinoloji ve Metabolizma Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin Karaaslan, 14 Kasım Dünya Diyabet Günü vesilesiyle yaptığı açıklamada diyabet konusunda toplum farkındalığının artırılmasının önemine dikkat çekti.
Diyabet Nedir?
Dr. Karaaslan, diyabetin yalnızca kan şekerinin yükselmesiyle sınırlı bir hastalık olmadığını vurguladı:
“Diyabet, halk arasında bilinen adıyla şeker hastalığı, kandaki glikoz düzeyinin normalin üzerinde seyretmesiyle ortaya çıkan ve ömür boyu takip gerektiren kronik bir hastalıktır. İnsülin hormonunun eksikliği, hiç üretilememesi veya etkisiz kalması sonucunda gelişebilir ve her yaşta görülebilir. Hastalık Tip 1, Tip 2 ve prediyabet gibi alt tiplere ayrılır. Özellikle Tip 2 diyabet, fazla kilo, sağlıksız beslenme, hareketsizlik ve genetik yatkınlık nedeniyle hızla artmaktadır” dedi.
Dünyada ve Türkiye’de Diyabet Durumu
Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun (IDF) 2024 verilerine göre dünya genelinde yaklaşık 537 milyon yetişkin diyabetli. Dr. Karaaslan, “Bu sayının 2045 yılında 783 milyona ulaşması bekleniyor. Türkiye’de diyabet sıklığı %17–20 bandına yükselmiş durumda. Avrupa ülkeleri arasında diyabet sıklığı açısından ilk sıralardayız” ifadelerini kullandı.
Diyabetin Komplikasyonları
Dr. Karaaslan, kontrolsüz diyabetin kalp krizi, felç, böbrek yetmezliği, sinir hasarı, görme kaybı ve diyabetik ayak yaraları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtti. “Hastaların yaklaşık yarısı hastalığının farkında değil. Bu nedenle erken tanı ve düzenli takip son derece önemlidir” dedi.
Diyabet Tanısı ve Tedavisi
Dr. Karaaslan, diyabet tanısında açlık kan şekeri, HbA1c, şeker yükleme testi ve rastgele kan şekeri ölçümlerinin değerlendirildiğini anlattı. “Açlık kan şekeri 126 mg/dL ve üzerinde veya HbA1c %6.5 ve üzerinde olan bireylerde diyabet tanısı koymak mümkündür. Tedavide ‘kişiye özel yaklaşım’ önemlidir. Sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite ve ideal kiloya ulaşmak tedavinin temelini oluşturur. Tip 2 diyabette ağızdan alınan ilaçlar ve modern tedavi seçenekleri kullanılırken, Tip 1 diyabette insülin tedavisi vazgeçilmezdir” diye ekledi.
Diyabetten Korunma ve Farkındalık
Diyabetten korunmanın ve hastalığı kontrol altında tutmanın mümkün olduğunu ifade eden Dr. Karaaslan, “Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, fazla kilolardan kaçınmak, sigarayı bırakmak ve risk grubundaki bireylerin düzenli sağlık kontrollerini yaptırması son derece önemlidir. Özellikle ailede diyabet öyküsü bulunanlar, fazla kilolu kişiler, gebeler ve 40 yaş üzerindeki bireylerin belirli aralıklarla kan şekeri ölçtürmesi erken tanı açısından büyük fayda sağlar” dedi.