Dünya ishal haftası etkinliklerinin yapıldığı şu günlerde dikkatler bir kere daha bu hastalığa yöneldi. Biz de işin Uzmanından sizin için sorduk; İshal"den korunmada hijyen kurallarının önemi nedir? Sıvı kaybı en çok hangi yaş grubunu etkiliyor? Hangi dondurmalar ishali körüklüyor? İshal tedavisi nasıl yapılıyor? OSM Ortadoğu Hastanesi Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Salih Güneş cevapladı…
İshal vakalarının yaz aylarında artış gösterdiğini biliyoruz. Bunun nedeni nedir? Bunun iki temel sebebi var. Birinci neden havaların ısınması ile birlikte besinlerin daha kolay bozulması, ikincisi ise artan sıvı ihtiyacı nedeniyle her durumda sıvı alma isteğinin mikrop alma riskini artırması.
Peki ishal temizlik kurallarına dikkat etmeyle ne kadar alakalı ? En önemli faktör diyebiliriz çünkü İshale yol açan etkenler arasında, virüsler, bakteriler ve parazitler başta geliyor. Tabi etkene bağlı olarak tedavi de farklılaşıyor. Ancak yaygın olarak görülen ishal nedenleri arasında virüsler ön sırada geliyor. Bakteriler besin zehirlenmeleri ve buna bağlı ishallere neden oluyor. Özellikle ortak yaşam alanlarında ve tuvaletlerde el temizliği ve hijyen kurallarında hassas olmak gerekiyor.
Sıvı kaybının genellikle çocukları etkilediğini biliyoruz bunun nedeni nedir?Çocuklarda yüzde 10 sıvı kaybı bile sıvı dengesini etkileyerek genel durumunun bozulmasına neden olabiliyor. O yüzden sıvı kaybı çocukları önce halsizleştiriyor sonra hareketsizleştiriyor ve bilinç kaybına kadar gidebilen durumlar olabiliyor. Gerekli girişim yapılmazsa ishal çocuğun hayatını tehdit edebiliyor.
Hastaneye geç getirilen çocuklarda sıvı kaybı yerine konmasına karşın kaybedilen elektrolitler nedeniyle bazı bozukluklar kalabiliyor.
Özellikle dondurma gibi mevsimsel yiyeceklerin tüketiminde bu aylarda bir artış göze çarpıyor. Bu konuda Şanlıurfalılara neyi tavsiye edersiniz? Öncelikle açıkta satılan dondurmaları mümkün olduğunca tüketmemekte fayda var. Kapalı olarak satılan dondurmaların da bulunduğu dolapların sürekli çalışır konumda olması gerekiyor. Süt ürünleri sıcak havada kolayca bozulabildiğinden, bir dondurmanın eriyip sonradan dondurulmuş gibi bir görüntüsü varsa kesinlikle tüketmeyin.
Peki ishal nasıl tedavi ediliyor? Tedavi"den önce önleyici tedbirlere dikat çekmek istiyorum. İshal sıvı dengesinin bozulması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlık, bu konuda özellikle ailelerin eğitilmesi gerekiyor. Sıvı dengesi aşırı bozulmamış vakalarda önce hastanın diyeti değiştiriliyor. Daha az yağlı, fazla lif içermeyen, pirinç, patates gibi barsakları az çalıştırmaya yönlendirici bir diyet öneriliyor. İshalde öncelikli amaç sıvı dengesini koruyucu önlemleri erkenden almak ve kayıpları ağız yoluyla yerine koyma tedavileri uygulanıyor. Hastaneye yatış ve serumla tedavi aşamasına ne kadar az mecbur
kalırsak o kadar iyi olur. Kusmalar için yine ailenin eğitilmesi önemli. Beslenme şeklindeki düzeltmeyle de kusma ilaçsız bir şekilde önlenebiliyor. Kusması olmayan çocuklarda tedavi biraz daha kolay oluyor. Ancak sıvı kaybı fazla olan yani yüzde 10`un üzerine çıkan çocuklarda bu tip uygulamalarla zaman kaybetmeyip damar yolu ile sıvı tedavisine başlamak gerekiyor. Ailelerin dikkat etmesi gereken en önemli nokta; çocuk halsizleşmeye başlamışsa ve ağızdan sıvı alımı sağlanamıyorsa hızla doktora başvurmaktır.(UrfaHA)