Kırdar; Eskisi gibi eleman bulmak çok zor, 8 yıllık eğitim dönemi başladıktan sonra sanayide eleman yetiştirmek artık mümkün değil, eleman çalıştırmak sıkıntı olduğu kadar bulmak daha da sıkıntı, bu eğitim sistemi belki 10 yıldan fazla sürer bilmiyor ama böyle devam ederse bizden sonraki neslin yetişmesi çok zor olur.
Eskiden ustalar tam anlamıyla ustaydı, ustalarımız zalimdi ve işi öğrenmemiz için bize baskı yaparlardı ama şimdi tam tersi oldu şuan zalim elemanların başında gariban ustalar var, çıraklara bir şey söyleyemiyoruz.
Sanayi sektöründe küçük esnaf artık kalmadı ve devlet bir imkân sağladığı zaman büyük esnaf ile küçük esnaf arasında ayrımcılık yapıyor, küçük esnaf sanki üvey evlat muamelesi görüyor.
Zamların artması bizi çok yıprattı, eskiden %10 - %12 gibi bir artış dahi görmüyorduk, bazen yılbaşında bazen de 6 ayda bir belli bir limitte zam yaşanırdı. Şimdi ise sabah uyanıyoruz bir zam akşam uyuyoruz bir zam ve artık fiyat alıp vermekten yorulduk,
Bir PVC pencere yapılmadan önce ilk başta montaj edileceği yere gidilir ve keşif yapılır, montaj edilecek yerde ölçüsü alınır ve atölyeye geri dönülür. Atölyemizde ölçüye göre kesilir ve kesildikten sonra içine demir sac monte edilir. Demir sacdan sonra kaynak makinesinde köşeleri kaynak edilip birleştirilir, bu kaynak işlemi 3 – 5 aşamadan geçer bu işlem sonunda orta kayıt bağlantısı yapılır.
Şuan küçük esnaf bitmiş durumda gidip bakarsanız sanayide bulunan 50 iş yerinden sadece 10 tanesinde iş vardır onlar da geçen yıldan tuttukları işi yapıyorlardır, diğer esnaflarda tabiri caizse sinek avlıyorlardır ve aylardan beri görüyoruz ki karın tokluğuna çalışıyorlar.
SİZİ TANIYABİLİRMİYİZ?
Cuma KIRDAR, Şanlıurfa 1983 doğumluyum ve burada ikametgâh ediyorum. 1997 yılından bu yana bu mesleği yapıyorum ve aşağı sanayi sitesinde dükkânım var, yaklaşık 13 yıldır kendi işyerimi işletiyorum. Alüminyum doğrama, PVC ve dış cephe imalat ve montajını yapıyorum.
Bugün bir genç okulu bırakamıyor örneğin mesleğe atılmak istiyor ama okulu bırakırsa aileye ceza geliyor neden öğrenci okula gelmiyor diye, eskiden okulu yarıda bırakıp mesleğe atılabiliyordun ama şimdi ceza söz konusu.
MESLEĞİNİZ HAKKINDA BİLGİ VERİRMİSİNİZ?
Branşım Alüminyum doğramadır ve genellikle PVC kapı-pencere, dış-silikon cephe, kompozit, duşa kabin, asma tavan ve alüminyum korkuluk işlerini yapıyorum.
İNSANLAR NE SIKLIKTA İŞ VERİYORLAR?
Pandemiden bu yana işlerimizde baya düşüşler oldu, zamansız olan zamlar bizi esnaf olarak yıprattı ve halende bu sıkıntıları çekiyoruz. Bu soruna el atılması gerekiyor çünkü pandemiden sonra işlerimizde % 50 gibi bir düşüş oldu, artık kazanç diye bir şey kalmadı karın tokluğuna ayakta durmaya çalışıyoruz.
TEKNOLOJİNİN GELİŞMESİ SİZİN İŞİNİZİ NASIL ETKİLEDİ?
Teknolojinin gelişmesi bazı yerlere göre işimizi baya kolaylaştırdı çünkü her şeyi pratik ve seri bir şekilde yapıyoruz. Eskiden işlerimizi kol ve bilek gücüyle yapmaya çalışıyorduk ama şimdi aletler ve makineler geliştirildi insanların istediği şekilde seri imalata verip yapabiliyoruz.
ÇIRAK VEYA ELEMAN BULABİLİYORMUSUNUZ?
Eskisi gibi eleman bulmak çok zor, 8 yıllık eğitim dönemi başladıktan sonra sanayide eleman yetiştirmek artık mümkün değil, eleman çalıştırmak sıkıntı olduğu kadar bulmak daha da sıkıntı, bu eğitim sistemi belki 10 yıldan fazla sürer bilmiyor ama böyle devam ederse bizden sonraki neslin yetişmesi çok zor olur. Eskiden babamız bizi kolumuzdan tutup ustanın yanına götürürdü ve al usta eti senin kemiği benim derdi, tabi o zamanın şartları ve zorlukları ile mesleği öğrenmeye çalışıyorduk ama şuan bir elemana bir şey demek mümkün değil. Bizim zamanımızda ustamızdan dayak yedikten sonra bir de eve gidince babamızdan dayak yerdik bunun sebebi de sadece meslek öğrenmemiz ve iyi bir usta olmamız içindi ama şuan ben bunu göremiyorum, bir elemana vurmaya kalksan veya kızmaya kalksan direkt cevabı veriyor. Bu tür sorunlardan dolayı artık sanayi sektörünün önü kapalı, 10 veya bilemedin 15 yıl sonra bu mesleklerin devam edeceğini düşünmüyorum.
ÇIRAKLARIN YETİŞMESİ VE MESLEĞİNİZİN ÖLMEMESİ İÇİN NELER YAPILABİLİR?
Bugün bir genç okulu bırakamıyor örneğin mesleğe atılmak istiyor ama okulu bırakırsa aileye ceza geliyor neden öğrenci okula gelmiyor diye, eskiden okulu yarıda bırakıp mesleğe atılabiliyordun ama şimdi ceza söz konusu. Şuan bir öğrencinin 8 yıl okuması lazım ki ortaokul diplomasını alabilsin ve bir öğrenci ortaokulu ve liseyi bitirdikten sonra bir başarı elde edemeyip boşta kalıyor, boşta kalıyor ama bu mesleği de yaşının geçmiş olmasından dolayı yapmak istemiyor, yapmak istese de kafası basmıyor bir şey anlamıyor. Ben de bir müddet ilkokulu bitirdikten sonra hem çalıştım hem de okul okudum, ortaokulu da bitirdim ve lise diplomamı mesleğimi devam ettirirken açık öğretimden dışarıdan okuyarak aldım. Devletimiz sağ olsun güzel imkânlar sunuyor ve meslek okulları açıyor, örneğin çırak hem oraya gidip mesleğini icra edebiliyor hem de diplomasını alabiliyor, haftanın kalan 3 – 4 günü de buraya gelip mesleğine devam ediyor ama yine de bu çırak yetişmesi için o kadar tatmin edici değil.
MESLEĞİNİZİ ESKİ YILLAR İLE ŞİMDİKİ YILLARA GÖRE KARŞILAŞTIRACAK OLURSAK NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?
Eskiden ustalar tam anlamıyla ustaydı, ustalarımız zalimdi ve işi öğrenmemiz için bize baskı yaparlardı ama şimdi tam tersi oldu şuan zalim elemanların başında gariban ustalar var, çıraklara bir şey söyleyemiyoruz. Bizim isteğimiz sadece işi öğrensinler hem kendileri ekmek kazansınlar hem de biz kazanalım, 20 yıl önceki piyasa ile şimdiki piyasa bir değil.
EKONOMİNİN SİZE ETKİSİ NASIL OLDU?
Zamların artması bizi çok yıprattı, eskiden %10 - %12 gibi bir artış dahi görmüyorduk, bazen yılbaşında bazen de 6 ayda bir belli bir limitte zam yaşanırdı. Şimdi ise sabah uyanıyoruz bir zam akşam uyuyoruz bir zam ve artık fiyat alıp vermekten yorulduk, çünkü fiyat vermekten korkuyoruz örneğin işi tutacağımız zaman müşteriye günübirlik fiyat vermek zorunda kalıyoruz, tabi müşteri de haklı gidip sorması bakması gerekiyor bunun sebebi de zamansız gelen fiyat artışlarından dolayı. Bir PVC işi tutup temsili bir fiyat olarak 60 bin lira müşteriye teklif verdiğimde o işi yapana kadar fiyat artışlarının yüzünden PVC’nin maliyeti 80 bin lirayı buluyor, bu demektir ki ben zarardayım. Bu zamlar esnafı baya bir yordu ve kepenk kapatan esnaflar dahi oldu, geçen yıl olan sözleşmeye göre bu yıl zamlar %300 geldi ve ben verdiğim fiyatın yarısı kadar tekrardan cebimden para verdim çünkü işi teslim etmem gerekiyordu.
BU KONUDA BURADAN YETKİLİLERE NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?
Sanayi sektöründe küçük esnaf artık kalmadı ve devlet bir imkân sağladığı zaman büyük esnaf ile küçük esnaf arasında ayrımcılık yapıyor, küçük esnaf sanki üvey evlat muamelesi görüyor. Pandemiden bu yana vergimi düzenli bir şekilde ödüyorum ve çok zorlanıyorum çünkü bu vergiler belimizi tam bükmüş durumda, devletin Pandemi sonrası bizlere bir kuruş dahi katkısı olmadı. Devlet o zamanlarda vergi mükellefi olanlara yardım edeceğini söyledi ama en basiti bir kira yardımı olan 700 – 1000 TL gibi bir miktar yardımda da bulunmadı ve bana yardımı olmuyorsa bunun bir anlamı da kalmıyor. Burada basit bir şekilde vergi levhası olan esnafa katkısı olan devlet, ben vergi mükellefi olduğum halde bana yardım etmedi, bahsettiğim esnafa kira ve para desteği yapıldı ama ben bu yardımların hiçbirini almadım. Elimden geldiği kadar da elemanlarımı çalıştırmaya devam ettim, her ne olursa olsun kendi cebimden verdim ama bu nereye kadar devam edecek. Şuan küçük esnaf bitmiş durumda gidip bakarsanız sanayide bulunan 50 iş yerinden sadece 10 tanesinde iş vardır onlar da geçen yıldan tuttukları işi yapıyorlardır, diğer esnaflarda tabiri caizse sinek avlıyorlardır ve aylardan beri görüyoruz ki karın tokluğuna çalışıyorlar. Devletten isteğim küçük esnafın düşünülmesi ve onları kalkındırmak için, destek olmak için bir şeyler yapması.
İMALATINIZ DIŞINDA MONTAJ DA YAPIYORMUSUNUZ?
Atölyemizde imalatı yapıyoruz imalat bittikten sonra da dışarıda montajımızı yapıyoruz, Şanlıurfa içi veya dışı fark etmeksizin işlerimizi yapıyoruz demek istediğim ekmek nerdeyse biz oradayız.
PVC Mİ YOKSA ALÜMİNYUM MU DAHA ÇOK RAĞBET GÖRÜYOR?
Alüminyum biraz daha farklıdır örneğin resmi kurumlara, okullara yapılır, bugün PVC de konutlara genellikle yapılıyor, tabii aralarında fiyat farklılığı olduğu için PVC daha çok rağbet görüyor, resmi kurumlar için de alüminyum ön sıradadır ve genellikle resmi kurumlarda sözleşmeye göre işi yapılır.
FİYATLARI NEYE GÖRE BELİRLİYORSUNUZ?
Günümüzde fiyatları artık günübirlik belirliyoruz, eskiden yılda %12 gibi bir zamla karşılaşırdık ve şuan gelen teklif örnek veriyorum alüminyum ise hemen alüminyumun piyasasını araştırıyorum, aynı şekilde PVC’yi de araştırıyorum kaça alırım kaça satarım kilosu ne kadar diye hesap yapıyorum öyle müşteriye teklif sunuyorum. Bu durum ne kadar böyle gidecek bilmiyorum ama artık bizde bu sorundan dolayı yorulduk, şuan müşteriye fiyat veriyoruz 1 hafta sonra müşteri geliyor ve bu fiyata yapmak istiyorum dediğinde müşteriye cevap veremiyoruz neden? Çünkü o iş tutulup kaporası alınmamış, o gün fiyat o zamanki malzeme fiyatlarına göre verildi ama şuan fiyat farklı, bu zamlardan dolayı biz de artık ne yapacağımızı şaşırmışız.
BİR PVC PENCERE MONTAJ OLANA KADAR HANGİ SÜREÇLERDEN GEÇİYOR?
Bir PVC pencere yapılmadan önce ilk başta montaj edileceği yere gidilir ve keşif yapılır, montaj edilecek yerde ölçüsü alınır ve atölyeye geri dönülür. Atölyemizde ölçüye göre kesilir ve kesildikten sonra içine demir sac monte edilir. Demir sacdan sonra kaynak makinesinde köşeleri kaynak edilip birleştirilir, bu kaynak işlemi 3 – 5 aşamadan geçer bu işlem sonunda orta kayıt bağlantısı yapılır, tamamlanan PVC’nin çıtaları kesilir ve cam ölçüleri alındıktan sonra camcıya ölçüler verilir, bu işlemler sonrasında da montaj günü camlar alınıp PVC montaj edilmeye götürülür.
BİZE ZAMAN AYIRDIĞINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM
Ben teşekkür ederim.
ŞANLIURFA GAZETESİ