Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Çabalar, inmenin erken tanı ve tedavisinin hayati öneme sahip olduğunu belirterek, inmenin beyne giden kan akışının ani olarak kesilmesi veya beyin damarlarında kanama sonucu ortaya çıkan acil müdahale gerektiren bir durum olduğunu vurguladı. Çabalar, “Beyin hücreleri oksijen ve besin alamadığında dakikalar içinde hasar görmeye başlar” dedi.
İnmenin Belirtileri ve Türleri
İnmenin iki ana türde görüldüğünü belirten Çabalar, şunları söyledi:
İskemik inme: Beyin damarının tıkanması sonucu oluşur ve inme vakalarının yaklaşık yüzde 80’ini oluşturur.
Hemorajik inme: Beyin damarının yırtılmasıyla kanama meydana gelir; daha az görülür ancak ölüm riski daha yüksektir.
İnme genellikle ani belirtilerle kendini gösterir: yüzde kayma, konuşma bozukluğu, kol veya bacakta güçsüzlük veya hissizlik, görme bulanıklığı veya çift görme, şiddetli baş ağrısı ve denge kaybı bunlar arasında sayıldı.
Erken Tanıda F.A.S.T. Kuralı Hayati Önemde
F (Face): Yüzde kayma var mı?
A (Arms): Kollarını kaldırabiliyor mu?
S (Speech): Konuşması anlaşılır mı?
T (Time): Bu belirtiler varsa vakit kaybetmeden 112 Acil Servis aranmalıdır.
Prof. Dr. Çabalar, inme şüphesi olan kişiye asla yemek veya su verilmemesi, uyutulmaması ve vakit kaybetmeden acil servise ulaşılması gerektiğini vurguladı. “Her dakika milyonlarca beyin hücresi kaybı demektir. Erken tanı konulan hastalarda, pıhtı çözücü tedavi ve girişimsel yöntemlerle kalıcı hasar riski büyük ölçüde azaltılabilir” dedi.
İnmeden Korunma ve Risk Faktörleri
İnmeden korunmak için önerilen önlemler:
Tansiyon, kolesterol ve kan şekeri düzenli kontrol edilmeli
Sigara ve alkol kullanımından kaçınılmalı
Düzenli egzersiz yapılmalı, ideal kilo korunmalı
Sebze, meyve ve tam tahıllardan zengin beslenilmeli
Stres yönetimi ve düzenli uyku ihmal edilmemeli
İnme riskini artıran faktörler ise hipertansiyon, diyabet, kalp hastalıkları, obezite, yüksek kolesterol, hareketsiz yaşam tarzı ve sigara-alkol kullanımı olarak sıralandı.
İnme Tedavi Yöntemleri ve Rehabilitasyonun Önemi
Trombolitik (pıhtı çözücü) tedavi: Belirtilerin başlamasından sonraki ilk 4,5 saat içinde uygulanabilir.
Mekanik trombektomi: Damar tıkanıklığının kateterle açılması işlemi.
Yoğun bakım ve rehabilitasyon desteği: Beyin fonksiyonlarının yeniden kazanılmasına yardımcı olur.
Çabalar, inme sonrası sürecin önemine de dikkat çekerek, fizik tedavi, konuşma terapisi ve psikolojik desteğin hastanın günlük yaşamına bağımsız şekilde dönmesini sağladığını belirtti. Ayrıca, hasta yakınlarının sabırlı ve destekleyici tutumunun iyileşme sürecini hızlandırdığı vurgulandı.