Regaip, Arapça bir kelime olup “reğa-be” kökünden gelmektedir. “Reğa-be”; bir şeyi istemek, arzulamak, ona yönelmek ve onu elde etmek için çaba göstermek anlamlarına gelir.
Terim anlamı olarak Regaip; Türkçede kandil geceleri olarak adlandırılan mübarek gecelerden biridir. Hicrî takvime göre yedinci ay olan Recep ayının ilk cuma gecesi Regaip Kandili’dir. Bu gecede Yüce Allah’ın rahmet, bağış ve yardımlarının dağıtıldığına inanılır. Yani Recep ayının ilk perşembeyi cumaya bağlayan gecesine Regaip Gecesi denir. Müslümanlar için büyük öneme sahip olan üç aylardan Recep ayının bu mübarek gecesi, “rahmet ve mağfiret gecesi” olarak kabul edilmektedir.
Zamanın her anı değerlidir ve boşa harcanan zamanın telafisi mümkün değildir. Bu nedenle insan ömrünün her anı kıymetlidir. Ancak bazı zamanlar vardır ki diğer zamanlara göre daha fazla anlam ve değer taşır. Regaip Gecesi’nin içinde bulunduğu Recep ayı da bu müstesna zamanlardan biridir. Halk arasında “üç aylar” olarak anılan, rahmeti, bereketi ve mağfireti bol olan manevi bir mevsime girişin habercisidir. Milletimizin “kandil” olarak adlandırdığı bu geceler, gönül dünyamızı aydınlatan ışıklar gibidir.
Tarihimizde Osmanlı Padişahı II. Selim döneminde (1566–1574) camilerin aydınlatılması ve minarelerde kandiller yakılmasıyla bu geceler “kandil geceleri” olarak anılmaya başlanmıştır. Regaip Kandili özellikle 18. yüzyılda tekke ve zaviyelerde gösterişli törenlerle kutlanmış, tasavvuf ehli şairler tarafından bu geceye özel “regâibiye” adı verilen şiirler kaleme alınmıştır. Regaip gecelerinde dua etmek, tevbe ve istiğfarda bulunmak ve bu geceyi ibadetle geçirmek, İslam âlimleri arasında genel kabul görmüştür. Regaip Kandili’nin diğer kandillerden farklı oluşu hem Recep ayında bulunması hem de cuma gecesine denk gelmesidir. Ayrıca Recep ayının bir diğer özelliği, Regaip ve Miraç Kandili olmak üzere iki mübarek geceyi içinde barındırmasıdır.
Kur’an-ı Kerim’de “haram aylar” olarak anılan dört aydan biri de Recep ayıdır. Haram aylar; kamerî aylardan Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep aylarıdır. İnsanların güven içinde hac ibadetini yapabilmeleri için bu aylara ilişkin hükümler Hz. İbrahim (a.s.) dönemine kadar uzanmaktadır. Hz. İbrahim (a.s.) ve oğlu Hz. İsmail (a.s.)’den bu hükümleri alan toplumlar, bu uygulamaları sürdürmüşlerdir. Bu nedenle Cahiliye Dönemi’nde haram aylara girildiğinde, bu ayların kutsallığına saygı gereği insanlar savaşmaktan ve her türlü saldırıdan kaçınırlardı. İslam dini, ulaştığı toplumlarda var olan iyi ve güzel uygulamaları esas itibarıyla korumuş; aslı Hz. İbrahim (a.s.)’e dayanan bu anlayışı sürdürerek, Müslümanların kendilerine savaş açılmadıkça bu aylarda savaşa girmemelerini esas almıştır.
Günün anlam ve önemi kısaca budur. Detaylı ya da farklı argümanlarla İslami açıdan önemli kabul edilen bu mübarek geceye hürmetsizlik gösterilmesini kınıyorum. Allah ıslah etsin diyorum.
Saygılarımla.
Sağlıkla kalın!