Şanlıurfa’nın Haliliye ilçesine bağlı kırsal Kısas Mahallesi’nde yaşayan 83 yaşındaki Cuma Aran ve 54 yaşındaki oğlu İzzet Aran, mahallelerinden çıkardıkları kırmızı ve killi topraktan geleneksel yöntemlerle su küpü üretmeye devam ediyor.
Kerpiç ev ustalığı yapan Cuma Aran, küçük yaşlarda annesinden öğrendiği su küpü yapımını, yaklaşık 15 yıl önce hobi olarak sürdürmeye başladı. Zamanla bu bilgi ve beceriyi oğluna da aktaran Aran, birlikte üretim yapmaya başladı.
İlk zamanlarda yalnızca hobi olarak üretim yapan baba-oğul, artan talepler üzerine ürettikleri küpleri Türkiye’nin dört bir yanına ve Fransa’ya kadar göndermeye başladı.
"Gözüm arkada kalmasın diye oğlumu yetiştirdim"
İlerleyen yaşına rağmen maharetli elleriyle çamuru sanata dönüştüren Cuma Aran yaptığı açıklamada, mahalledeki topraktan elde ettikleri çamuru evlerinin bahçesindeki atölyeye taşıdıklarını söyledi. Leğenlerde suyla karıştırdıkları çamuru bir gün beklettiklerini anlatan Aran, çatlamayı önlemek için karışıma saman da eklediklerini ve ardından ateşte pişirerek küpleri satışa hazır hale getirdiklerini belirtti.
Yıllarca köyde kerpiç ev ustalığı yaptığını belirten Aran, “15 senedir su küpü yapıyorum. İstanbul, Manisa, Konya, İzmir ve Fransa’ya kadar küp gönderdik. Eskiden buzdolabı yoktu, suyu soğutmak için bu küpler kullanılırdı. Her evde bir tane bulunurdu. Ben de bu geleneği yaşatmak istiyorum. Severek yapılan iş insana zor gelmez. Yaşlandım, gözüm arkada kalmasın diye oğlumu yetiştirdim,” dedi.
Bilimle Gelenek Buluştu
Cuma Aran’ın oğlu İzzet Aran ise geleneksel üretimi modern bilgiyle buluşturduklarını söyledi. Harran ve Gaziantep üniversitelerinden akademisyenlerle görüştüğünü dile getiren Aran, “Babam işin teknik boyutunu bilmiyordu. Ben makaleler okuyarak, hocaların önerileriyle hamur, çamur, pişirme gibi aşamalarda daha iyi bir standart yakaladım,” dedi.
Küp yapımının oldukça zahmetli olduğunu vurgulayan Aran, haftada en fazla 5 küp üretebildiklerini belirtti.
Aran sözlerini şöyle sürdürdü:
“Su küpleri, çamur ve kil karışımının pişirilmiş haliyle doğal bir yalıtım sağlar. Dış ortam sıcaklığı ne olursa olsun, içerideki suyun ısısı sabit kalır. Bu yüzden özellikle turizmcilerden yoğun talep var. Ege Bölgesi'nden gelip alanlar oluyor, bazıları küpleri kendi araçlarıyla yurt dışına götürüyor. Günümüzde birçok kişi bahçelerinde peyzaj amaçlı kullanıyor. Kültürel değeri bilenler ise evlerinde hatıra olarak saklıyor. Eğer yeterli talep oluşursa bu işi büyütmeyi ve düzenli üretime geçmeyi hedefliyoruz.”