Yerli ve ithal çay

Türkiye her yıl ithal çaya milyarlarca lire veriyor. Şanlılurfa’da  Karadeniz bölgesinde üretilen yerli çayları genellikle Şanlıurfa’da bulunan farklı illerden kamu görevlileri ve iş adamları tüketiyor.Şanlıurfalılar ise tamamen yıllardır ithal çay tüketiliyor. Bu yıllardır böyle. Yerli çay tüketimini yaygınlaştırmak için bugüne kadar istenen çaba sarf edilmedi ve milyonlarca dolar yurt dışına ödeme yapılıyor. Türkiye'nin kişi başına en çok çay tüketilen ülke olduğu kamuoyuna açıklandı.Doğu ve Güneydoğu illerinde özellikle de kahvehane alışkanlığının yaygın olduğu kentlerde çaya büyük bir ilgi gösteriliyor.Türkiye'de çay üretiminin büyük çoğunluğu Karadeniz bölgesinde yapılıyor. Burada üretilen çay ile her yıl ortalama 259 bin ton çay iç ve Avrupa pazarlarına gönderiliyor. Çayın anavatanı Karadeniz olsa bile Türkiye'de en çok çay tüketen Doğu ve Güneydoğu illeri.Gaziantep, Şanlıurfa, Muş, Diyarbakır, Mardin, Bitlis ve Ağrı gibi kentlerde her yıl yaklaşık 50 bin ton çay tüketiliyor. Türkiye Siyah Çay Raporuna göre ; Çay sektörünü olumsuz etkileyen en önemli faktörlerden biri de Türkiye’ye giren  yabancı menşeli çaylardır.Türkiye’de yılda yaklaşık 225 bin ton civarında çay tüketilmektedir. Bu miktarın 110-115 bin tonunu Çaykur çayları, 80-85 bin tonunu özel sektör çayları, 25-30 bin tonunu da yabancı menşeli çaylar oluşturmaktadır. Dolayısıyla özellikle Güney Doğu Anadolu, Doğu Akdeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi sınır illerinde yoğunlukla yabancı menşeli çaylar tüketiliyor. Bu tüketilen miktarın genel tüketim içerisindeki payı %10-15 civarında olduğu halde, bu miktarın ancak %10’luk bölümü resmi ithalat yoluyla yurda sokuluyor..(Yaklaşık olarak yılda 3.000 ton) Kaçak Çay ve İthalatçı firmaların faaliyetleri sektörün geleceğini tehdit ettiği belirtiliyor.Kaçak çaylar sadece içerdeki çay arzını artırmakla kalmamakta, hormon ve kimyasal kalıntılar içermesi bakımından toplumun sağlığı açısından da ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Kısa dönemde ithalat üzerindeki vergi ve fonların kaldırılması için lobi faaliyetleri yapanlar bulunuyor.Bunlar, uzun vadede Türkiye piyasasını tamamen ithal çaylarla işgal ettirmeyi amaçladığı belirtiliyor.
Raporlarda bunları belirtiyorlar ancak ithal edilen çaylardan numune alınıp sağlık açısından bir zararı olması durumunda Türkiye’ye sokulmasını mümkün mü ?   Başta Güneydoğu Anadolu Bölgesi olmak üzere ithal çayın ağız tadını verecek yerli çay üretilimelidir.