Danıştay 7. Dairesi, ithalat işlemlerinde kullanılan ve idarenin referans kıymet esasına dayalı vergi tahsiline olanak sağlayan 2019/1 sayılı “Kıymet Kriterli Gözetim Uygulaması Genelgesi”ni iptal etti. Bu karar ile birlikte, 2019 yılından bu yana yürürlükte olan uygulama son bulurken, ithalatçılar için yeni bir hukuki sürecin kapıları aralandı.
Referans Kıymet Uygulaması Nedir?
Ticaret Bakanlığı’nın 2019/1 sayılı genelgesi kapsamında, gözetim belgesi bulunmayan ithalatlarda, idare tarafından belirlenen referans kıymet esas alınarak vergi tahsilatı yapılıyordu. Bu uygulama, ithalat işlemlerinde gönüllü beyanı destekleyerek, sürecin daha hızlı ve şeffaf işlemesini sağlıyordu.
Danıştay İptal Etti: Anayasa ve Temel Haklara Aykırı Bulundu
Danıştay, genelgenin anayasaya ve temel haklara aykırı olduğunu gerekçe göstererek iptal kararını verdi. Kararın ardından Ticaret Bakanlığı, 19 Haziran 2025 tarihli yazıyla ilgili tüm Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine kararın yürürlüğe girdiğini bildirdi.
Uzman Değerlendirmesi: “Yeni Bir Dönem Başlıyor”
Asset GLI Mevzuat Direktörü Önal Yılmaz, iptal kararının kısa vadede hukuki güvenliği artırsa da, uzun vadede belirsizlikler doğurabileceğine dikkat çekti. Yılmaz, “İdare, bugüne kadar genelge sayesinde gönüllü beyana dayalı bir çözüm yolu sunabiliyordu. Artık bu seçenek ortadan kalktı, doğrudan cezai işlemlerin önü açılabilir” ifadelerini kullandı.
Geriye Dönük Cezalar ve Artan Hukuki İhtilaflar Bekleniyor
Yılmaz, geçmişte gözetim belgesi olmadan ithalat yapan firmaların gönüllü beyanla ceza almadan süreci tamamladığını hatırlatarak, bundan sonra bu durumun mümkün olmadığını ve geriye dönük cezai işlemlerin gündeme gelebileceğini belirtti. Ayrıca, önümüzdeki dönemde gümrük uygulamalarında artan sayıda dava ve hukuki ihtilaf yaşanmasının muhtemel olduğunu vurguladı.
Mevzuatta Yeniden Yapılandırma Çağrısı
Önal Yılmaz, “Karar hukuki temeller açısından doğru olsa da, uygulamada öngörülemezliği artırabilir. Gümrük işlemlerinde istikrar ve öngörülebilirlik için mevzuatın açık, net ve anayasal ilkelere uygun şekilde yeniden yapılandırılması gerekiyor” dedi.
