Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gonca Göksu Bulgan, gebeliğin 12. haftasında yapılan muayenenin anne ve bebek sağlığı açısından taşıdığı hayati önemi vurguladı.
Gebeliğin ilk trimesterinin sonuna denk gelen 12. hafta muayenesi, bebeğin gelişiminin detaylı bir şekilde değerlendirildiği ve olası risklerin erken dönemde tespit edildiği en önemli kontrol aşamalarından biri olarak kabul ediliyor.
Op. Dr. Bulgan, bu haftada yapılan incelemelerin hem genetik risk değerlendirmesi hem de annenin gebelik sürecine uyumunun takip edilmesi açısından kritik olduğunu belirterek, “Bebekteki yapısal gelişim ilk kez detaylı şekilde değerlendirilir” dedi.
Hafta ultrasonunda bebeğin baş-popo uzunluğu (CRL), ense kalınlığı (NT) ölçümü, burun kemiği varlığı, karın duvarı kapanması, kol ve bacak gelişimi gibi temel anatomik yapılar inceleniyor. Bu hafta, bebeğin organ gelişiminin önemli bir bölümü değerlendirilerek ilk ayrıntılı muayenesi yapılmış olur; organ gelişimi ise ilerleyen haftalarda da devam eder.
Kan testleri ile risk analizi
Op. Dr. Bulgan, gerekli durumlarda Fetal DNA Testi (NIPT) önerilebileceğini belirterek, “Hafta muayenesi kapsamında yapılan ikili tarama testi ile anne kanından alınan biyokimyasal değerler değerlendirilir. Down sendromu (Trizomi 21), Edwards sendromu (Trizomi 18) ve Patau sendromu (Trizomi 13) gibi genetik riskler yüzdesel olarak hesaplanabilir. Fetal DNA Testi (NIPT), anne kanından elde edilen serbest fetal DNA’nın analizine dayanır ve kromozomal anomaliler için oldukça yüksek doğruluk oranına sahiptir. İkili testte risk oluşturan veya ileri anne yaşı gibi ek risk faktörleri bulunan gebelerde güvenilir bir tarama yöntemi olarak değerlendiriliyor” dedi.
Op. Dr. Bulgan, bu kontrolün yalnızca bebeğe yönelik olmadığını, annenin sağlık durumunun da bu haftada ayrıntılı olarak ele alındığını belirterek şunları söyledi: “NIPT ile başta Trizomi 21, Trizomi 18 ve Trizomi 13 olmak üzere bazı cinsiyet kromozomu anomalilerine yönelik risk düzeyi de belirlenebiliyor. Kan basıncı, tiroit fonksiyonları, hemoglobin düzeyi ve gebelik diyabeti için erken riskler gibi birçok parametre bu süreçte değerlendiriliyor.”
Erken teşhis gebeliğin seyrini değiştirir
Bulgan, 12. hafta muayenesinin atlanmaması gerektiğini vurgulayarak, “Bu dönemde tespit edilen bazı riskler, zamanında müdahale edildiğinde gebeliğin gidişatını olumlu yönde değiştirebilir. Bu nedenle tüm anne adaylarının 11-14 hafta aralığındaki kontrolünü mutlaka yaptırmasını öneriyoruz” dedi.
