İran hükümeti, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Hirkani Ormanları’nda başlayan yangına müdahale amacıyla Türkiye başta olmak üzere uluslararası yardım çağrısında bulundu. Tarım Bakan Yardımcısı ve Doğal Kaynaklar Kurumu Başkanı Rıza Eflatuni, Türkiye'nin 2 yangın söndürme uçağı göndereceğini ifade etti.
İran’ın kuzeyinde UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Hirkani Ormanları’nda başlayan yangın, Mazendaran eyaletinin Marzanabad bölgesinde yer alan Elit dağlık kesiminde etkisini artırarak sürüyor. Mazendaran Doğal Kaynaklar Kurumu Müdürü Mehrdad Hezaipul yaptığı açıklamada, “İlk yangın 1 Kasım’da başladı, 3-4 gün sürdü ve ekiplerimizin müdahalesiyle tamamen söndürüldü. Ancak geçtiğimiz cuma günü ikinci bir yangın daha çıktı ve hâlâ devam ediyor” dedi.
Hezaipul, ikinci yangının Elit’in yüksek dağlık kesiminde, eğimi yüzde 80’i aşan tamamen kayalık ve son derece sarp bir arazide çıktığını belirterek, “Bölgenin büyük kısmı kayalıklardan oluşuyor ve bazı noktalarda kuru yaprak birikimi 1 metreyi geçiyor. Böyle bir arazide profesyonel dağcı ekiplerinin bile ulaşması zor, bazı yerlerde ise neredeyse imkânsız. Bu engebeli yapı, söndürme çalışmalarını ciddi şekilde güçleştiriyor” ifadelerini kullandı.
“Yangının ne zaman söneceğini öngörmek zor”
Hezaipul, yangının tamamen ne zaman söndürülebileceğine ilişkin bir tahmin yapmanın güç olduğunu dile getirerek, “Alevlerin durumu tamamen ateş hattının nasıl ilerlediğine bağlı. Bazı noktalarda alevler dereye ulaşıp kendiliğinden söndü ancak devrilmiş ağaçların bulunduğu yamaçlarda yangın hâlâ aktif ve 3-4 yeni odak oluşmuş durumda. Önümüzdeki 10 gün yağış beklenmediği için net bir tarih vermek zor. Hirkani Ormanları’nda yangınların büyük bölümü genellikle ilk güçlü yağışla tamamen söner” dedi.
“Yangının büyük ihtimalle insan kaynaklı olduğu değerlendiriliyor”
Tarım Bakan Yardımcısı ve Doğal Kaynaklar Kurumu Başkanı Rıza Eflatuni, yangının çıkış nedenine ilişkin incelemelerin sürdüğünü belirterek, “Yangının büyük ihtimalle insan kaynaklı olduğu değerlendiriliyor. Uzman ekipler bölgede çalışmalarını sürdürüyor ve kesin neden araştırılıyor. İlk bulgular, insan faktörünün güçlü bir ihtimal olduğunu gösteriyor” dedi.
Havadan müdahalelerin yoğun şekilde sürdüğünü belirten Eflatuni, “Şu anda Savunma Bakanlığı, Kızılay ve polis teşkilatına ait toplam 8 helikopter bölgede görev yapıyor. Ayrıca dünden itibaren Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri’ne ait 2 uçak da operasyona katıldı. Bu uçakların her biri bir uçuşta yaklaşık 40 bin litre su taşıyabiliyor” ifadelerini kullandı.
Türkiye’den 2 uçak geliyor
Eflatuni, yangını kontrol altına almak için uluslararası destek talep ettiklerini belirterek, “Türkiye ile görüşmeler yapıldı ve 2 yangın söndürme uçağının İran’a gönderilmesi konusunda mutabakata varıldı” dedi.
“Mevcut hava araçları yeterli değil”
Çevre Koruma Kurumu Başkan Yardımcısı Mehdi Kiyadeliri, bölgede kullanılan hava araçlarının yetersiz kaldığını söyleyerek Türkiye’den ek destek istediklerini açıkladı. Kiyadeliri, Türkiye’den gönderilecek uçağın kötü hava şartlarında dahi yüksek manevra kabiliyetine sahip olduğunu belirterek, “Bu uçak bugün Elit ormanlarındaki yangın söndürme çalışmalarına katılacak. Ayrıca Türkiye uçaklarının denizden su alabilme kapasitesi operasyonu hızlandıracak” dedi.
Kiyadeliri, söz konusu yangının tamamen sönse bile yüzeyde biriken kuru yaprak tabakası nedeniyle 10 gün içinde yeniden alevlenme ihtimalinin yüksek olduğunu söyleyerek bölgenin kesin olarak soğutulması için en az 10 mm yağış gerektiğini ifade etti.
Hirkani Ormanları
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Hirkani Ormanları, Hazar Denizi’nin güney kıyıları boyunca yaklaşık 850 ile 1000 kilometre uzanan ve İran ile Azerbaycan’a yayılan bir orman kuşağıdır. Yaklaşık 25 ila 50 milyon yıllık geçmişiyle, dünyanın hayatta kalmış en eski geniş yapraklı orman ekosistemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Hirkani ekosistemi, 3200’den fazla bitki türüne, yaklaşık 180 kuş türüne ve İran leoparının da aralarında bulunduğu onlarca memeli türüne ev sahipliği yapmaktadır. Ancak uzmanlar, kaçak ağaç kesimi, yol projeleri, arazi açma faaliyetleri ve tekrarlayan yangınlar nedeniyle bölgenin giderek daha kırılgan hâle geldiğini belirtmektedir.
