Yıpar;Mesleğimiz güzel bir meslek ve insanın hoşuna gidip vakit geçirebileceği bir meslek, daha önce bayan giyim üzerine bir sektörde çalışıyordum ve hem bayan giyim hem de parfümcülük sektörü çok geniş bir kapsama sahip.
Pandemi sürecinde bizim sektörümüz internet üzerinden satışa yöneldi, Pandemi bizi çok büyük etkiledi ve o süreç bizim için çok durgun geçti ama internet üzerinden alışveriş satışı yapanlar için bir patlama oldu.
Maalesef mesleğimizde çırak bulamıyoruz çünkü insanlar rahat işe alışmışlar ve seçici olmuşlar, bulunduğum cadde de sektör önemli değil 60 – 70 tane dükkanın camında eleman aranıyor yazısı var.
bizim Şanlıurfa halkı tembelliğe alışmış durumdalar, bu sorun bize ileride çok büyük sorunlar çıkaracak. Son nesil hazıra çok alıştı ve şimdi fırına patlıcan veya biber götürmektense hazır yemeyi tercih ediyorlar, insanlar zahmetsizliğe alıştılar ve bu sorun ileride bizim için hiç iyi olmayacak.
Ben öğretmen okulu mezunuyum ve varlıklı bir ailede yetiştim ama yine de çıraklık yaptım, şimdi benim babam beni ezdirmeyi mi seviyordu veya annem beni ezdirmeyi mi seviyordu ki beni mesleğe yerleştirdiler? Hayır, onlar benim terbiye ve ahlak konusunda yetişmemi istediler, şimdi aileler diyorlar ki çocuklarımız rahat etsinler. Çocuklar darlığı, yokluğu ve zorluğu görmezlerse ileri de neyin kıymetini bilebilirler?
SİZİ TANIYABİLİRMİYİZ?
Ben Mahmut Yavuz YIPAR, 1960 Şanlıurfa doğumluyum ve bu mesleği oğlumun sayesinde 7 yıldır yapıyoruz.
MESLEĞİNİZİ TANITIRMISINIZ?
Mesleğimiz güzel bir meslek ve insanın hoşuna gidip vakit geçirebileceği bir meslek, daha önce bayan giyim üzerine bir sektörde çalışıyordum ve hem bayan giyim hem de parfümcülük sektörü çok geniş bir kapsama sahip. Parfümcülük sadece parfümle kalmayıp parfüm, deodorant, esans, kolonya ve sprey ile çok geniş bir sektördür, devamlı yenilikler peşinde koşup kendini yenilemen lazım, demem o ki buluş içerisinde olman lazım.
İNTERNET ÜZERİNDEN ALIŞVERİŞ MESLEĞİNİZİ NASIL ETKİLİYOR?
Pandemi sürecinde bizim sektörümüz internet üzerinden satışa yöneldi, Pandemi bizi çok büyük etkiledi ve o süreç bizim için çok durgun geçti ama internet üzerinden alışveriş satışı yapanlar için bir patlama oldu. Pandemi bizi çok geriletti ve şuan yeni toparlanıyoruz umarım ilerleyen zamanlarda daha da iyi olur.
MESLEĞİNİZDE ÇIRAK VEYA KALİFİYELİ ELEMAN BULABİLİYORMUSUNUZ?
Maalesef mesleğimizde çırak bulamıyoruz çünkü insanlar rahat işe alışmışlar ve seçici olmuşlar, bulunduğum cadde de sektör önemli değil 60 – 70 tane dükkanın camında eleman aranıyor yazısı var. Çocuklar gelip ilk önce ne kadar ücret alacaklarını soruyorlar, ben nerede çalışacağım? Çalıştığım insan nasıl bir insandır Mesaim saat kaçta başlayacak? Gibi sorular sormayıp maaşı soruyorlar. Gelen elemanlar da sadece 3 gün çalışıyorlar ve sonra işi bırakıyorlar çünkü ellerinden telefon düşmüyor. Telefon çok güzel bir teknoloji ve burada telefonla internete bağlanıp sende olamayan ürünün içeriğini öğrenmek ve birebir aynıları hangisidir diye bakmak yerine sadece telefonla oynuyorlar. Elemanlar burada kendilerini geliştirmeyip tek dertleri sabah geleyim akşamda paramı alıp gideyim derdindeler.
ELEMAN BULMA KONUSUNDA NASIL BİR ÇÖZÜM BULUNABİLİR?
Örneğin şuan Türkiye"de Suriyeliler artık gitsinler diyenler var, eğer bugün Suriyeliler giderlerse biz şuan 150 liraya bulamadığımız elemanı yarın 350 liraya bulamayız, Suriyelilerin büyük çalışma kapasiteleri var ve bizim Şanlıurfa halkı tembelliğe alışmış durumdalar, bu sorun bize ileride çok büyük sorunlar çıkaracak. Son nesil hazıra çok alıştı ve şimdi fırına patlıcan veya biber götürmektense hazır yemeyi tercih ediyorlar, insanlar zahmetsizliğe alıştılar ve bu sorun ileride bizim için hiç iyi olmayacak.
BU KONUDA GÖREV AİLELERE Mİ DÜŞÜYOR YOKSA HÜKÜMETE Mİ?
Bu sorunun kaynağı zaten ailedir, bizim zamanımızda sosyal medya, televizyon, telefon ve sosyal çevre yoktu, biz çocukken sabah okula sonra eve ve sonra da işe giderdik, ben zengin çocuğu olduğum halde babamın yanında değil başkasının yanında çalışırdım ki edep ve terbiye alayım. Şuan aileler çocuklarını susturmak için ellerine telefon veriyorlar, dışarıya çıkın bakın bebek arabalarının içinde çocuk var ve elinde telefonla oynuyor çünkü sesleri çıkmasın diye ailesi çocuğuna telefon veriyor.
ESKİDEN PARFÜMCÜLÜK MESLEĞİ NASILDI?
Parfüm sektörü eskiden yoktu ve daha önceleri bir insanın cebinde kaçak sigara yakalandığı zaman 2 – 3 yıl hapis yatardı, şimdi ise insanlar istedikleri sigarayı gidip büfelerden alıyorlar. Eskiden parfümleri elit insanlar dışarıdan getirirlerdi ve bizim çocukluğumuzda da yaşlı insanlar vardı, onlar esansçılık yaparlardı ve 3 ayak tezgâhlarının üzerinde küçücük esanslar ve bir enjektör vardı ondan sonra esanslardan parfüm icat ederlerdi. Hala daha bu işi devam ettiren yaşlı insanlar var ama Suriyeliler esansçılık konusunda çok yetenekli ve bilgililer, bizim burada en ağır serimiz 130 lirayken ve normal serimiz 70 lirayken onların en düşük parfümleri 300 lira ve kendi halkları da bu parfümleri alıyorlar. Göçebe ve mazlum dediğimiz o halk 300 liralık parfüm alıyor çünkü parfüme çok meraklılar, bizim kültürümüzde de parfüm o kadar yok sadece gençlerimiz kullanıyorlar, gençlerde sosyal medyadan ve reklamlardan görüp kullanıyorlar, parfüm güzel bir şey çünkü teri atıyoruz, güzel kokuyoruz. Eski zamanlarda para çok fazla vardı ama böyle sarf edilecek bir imkân yoktu.
PARFÜM KANSER GİBİ RİSKLER TAŞIYOR MU?
Parfümleri kimyagerler üretiyorlar ama merdiven altı üretimlere karşı dikkatli olmak lazım, örneğin müşteri gelip bize karışım yapıp yapamadığımızı soruyor ama ben bu konuya karşıyım çünkü karışım sırasında bir şey fazla eklenir ve ciltte tahrişe, yan etkilere sebep olunabilir. Bir gıda ürünü nasıl insanı zehirleyebiliyorsa parfümde de ciltte yan etkiler ve kanserojen maddeler olabilir, o yüzden bilinen markayı almalı ve en azından bu durumdan almış olduğunuz firmayı sorumlu tutmayı tercih etmek daha mantıklıdır.
GERÇEKTE AFRODİZYAK ETKİLİ PARFÜM VAR MI?
Tabi ki var ve bu konu artık bir sektör olmuş durumda, insanlar artık neye ihtiyaç duyuyorlarsa o parfümü istiyorlar ve sevip alıyorlar, afrodizyak etkili parfümü soran insanlar baya fazla ve gelip alıyorlar.
HANGİ KOKULAR DAHA KALICIDIR?
Odunsu ve baharatımsı kokular daha kalıcıdır bunlar kış kokularıdır, yazın bu kokular kullanılırsa biraz ağır kaçar, biz yazın genelde insanlara fresh kokuları, meyve kokularını, çiçek kokularını öneriyoruz. Dört tane koku çeşidi vardır bunlar odunsu, çiçek, fresh ve baharatımsı kokulardır, odunsu ve baharatımsı kokular karışınca çok ağır oluyor, fresh kokuları tercih eden insanlar daha fazla. Yaş oranları arttıkça ağır koku isteyenler daha çok oluyor, gençlerimiz de daha çok orta ve hafif kokuları seviyorlar.
BİR PARFÜMÜN PAHALI OLMASI O PARFÜMÜN KALİTELİ OLDUĞU ANLAMINA GELİR Mİ?
Bir deyim vardır ucuz etin tiridi olmaz diye ama bu deyime çok inanmamak ve arayı bulmak lazım, çok ünlü markaların parfümleri olmasa daha satılan diğer parfümler ünlü marka parfümlerin bir tık altıdır, nihayetinde bütün parfümlerin esansları Fransa"dan geliyor. Geçenlerde Trakya bölgesinden bir grup geldi ve 500 – 600 liraya aldıkları parfümün aynı denilecek kokusunu burada 120 liraya aldılar ve biz demek ki kutuya para veriyormuşuz dediler. Tek fark pahalı olan parfüm 4 gün insan üzerinde kalıcıdır ama diğer parfüm de 2 gün kalıcıdır, koku 2 gün kalsın bir şey olmaz sonuçta firmalar esansları aynı kişiden alıyorlar ve sadece bir tık ya düşürme yapıyorlar ya da arttırma. Örneğin Şanlıurfa"da bir çok firma karagül kolonyası üretiyor, şişede sırf karagül suyu olabilir mi? Hayır olamaz, isot kokusu çıkarmışlar şişenin içerisinde biraz renklendirici biraz da koku var saf isot kokusu olsa insanı hapşırtır, her şey orijinal olsaydı kara biber kokusu da çıkarılırdı, demek istediğim bütün karagüller toplanıp şişelere konulsa Şanlıurfa"da karagül kalmaz ve Şanlıurfa"da o kadar karagül yetişmez. Sadece firmalar esanslarını tutturmuşlar ve bu şekilde satışını yapıyorlar.
KADINLAR MI YOKSA ERKEKLER Mİ DAHA FAZLA PARFÜME RAĞBET GÖSTERİYORLAR?
Orantı olarak düşünürsek her iki tarafta eşit durumda, örneğin özel günler de kadınlar gelip eşlerine alıyorlar, genç erkekler kız arkadaşlarına alıyorlar demem o ki %50 - %50 her iki taraf eşit. Gençlerimizde baya bir parfüme rağbet var.
MESLEĞİNİZDE SORUNLAR YAŞIYORMUSUNUZ?
Genelde tedarik sorunu yaşıyoruz, örneğin bazı markaların kolonyaları var ve oldukları kadar da merdiven altı üretimleri, taklitleri çok. 5 liraya bir parfüm satıldığı zaman diğer esnaf da 2,5 liraya sattığı zaman müşteri acaba demiyor ve yanlış yapıyor, zaten 5 liraya parfüm satan kişiyi 2,5 lira kurtarsaydı o kişi de 2,5 liraya satardı ama sorun parfümün taklit olması.
GEÇEN YILLARA ORANLA İŞLERİNİZ NE DURUMDA?
İşlerimiz çok düştü, bakın ben 62 yaşında ve devletçi bir insanım, biz zamanında devalüasyon oldu ve o zamanlar %100"lük bir artış oldu ama bu son zamanlarda %300"lük bir artış söz konusu. Biz bu işe başlarken klasik serimizi 7,5 liraya platin serimizi de 15 liraya veriyorduk, yükselen bir artış devalüasyon mu? Bu devalüasyon değildir sadece birileri bir şey ile oynuyor, devlet bu işe ne kadar hassasiyet gösterse de birileri bu işe çomak sokuyor. ben ekonomist değilim ama asgari ücret arttıkça ürünlerin maliyetleri de artacaktır, maliyet artınca satış fiyatı artacak ve satış fiyatı artınca da insanların alım gücü düşecek. Şuan insanlar utanmasalar gelip kalem parfüm alacaklar çünkü haklılar bir parfüme 120 lira vereceklerine kalem parfüme 15 lira vermeyi daha mantıklı buluyorlar, inşallah ilerleyen zamanlarda durumumuz daha iyi olacaktır ve umutluyuz, umutlu olmasak zaten yaşayamayız.
MESLEĞİNİZİ İLERLEYEN YILLARDA NEREDE NASIL GÖRÜYORSUNUZ?
Ben öğretmen okulu mezunuyum ve varlıklı bir ailede yetiştim ama yine de çıraklık yaptım, şimdi benim babam beni ezdirmeyi mi seviyordu veya annem beni ezdirmeyi mi seviyordu ki beni mesleğe yerleştirdiler? Hayır, onlar benim terbiye ve ahlak konusunda yetişmemi istediler, şimdi aileler diyorlar ki çocuklarımız rahat etsinler. Çocuklar darlığı, yokluğu ve zorluğu görmezlerse ileri de neyin kıymetini bilebilirler? Öyle bir bolluğun içerisinde yaşıyoruz ki akıla mantığa sığmıyor, şuan muzun kilosu 20 lira ve biz eskiden bu mevsimde muz bulamazdık, kivinin kimse tadını bilmezdi ve kimse tanımazdı. Şimdi bolluk var ve artık insanlar rahatlıktan dolayı coşuyorlar, sıkıntı yaşayacaksın ki bulduğun nimetin kıymetini bilesin, biz rahata çok alıştık artık insanlar ellerinde 1 değil 3 tane telefon taşıyorlar, bir evde araba ihtiyaçtır ama şuan her bir evde 3 tane araba var. Devlet TOKİ konutları yapıyor fakat insanlar 1 tane alacaklarına 2 – 3 tane alıyorlar hâlbuki bıraksalar ihtiyacı olan insanlar da o konutlardan yararlanırlar, sonuçta hepimiz mezara gideceğiz. Bizler biraz sabırsız olmuşuz, şükür etmek kalkmış ve bugün kimse ben açım demesin, iş isteyene iş var ama insanlar iş beğenmiyorlar. Mesleğim geçmişten bugüne nasıl böyle geldiyse bundan sonra da böyle gider.
BİZE ZAMAN AYIRDIĞINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM
Ben teşekkür ederim.
