Şanlıurfa’nın güneyinde, Suriye sınırında yer alan Ceylanpınar, Türkiye’nin en geniş tarım arazilerine sahip ilçelerinden biridir. Bugün modern yapıları ve tarımsal üretim kapasitesiyle dikkat çeken ilçe, geçmişte farklı adlarla da anılmıştır. İlçenin eski adı ve bu ismin zaman içinde nasıl değiştiği, bölgenin tarihini merak edenler için önemli bir araştırma konusudur.
Ceylanpınar’ın Eski Adı: Serêkaniyê
Ceylanpınar’ın tarihsel süreçteki en bilinen eski adı Serêkaniyê’dir. Bu isim Kürtçe kökenli olup “pınar başı” anlamına gelmektedir. Bölgenin zengin su kaynaklarına sahip olması ve birçok pınarın buradan doğması, bu adın verilmesinde etkili olmuştur. Özellikle sınırın öte tarafındaki Resulayn ilçesiyle olan bağlantısı, bu ismin uzun süre halk arasında kullanılmasına neden olmuştur.
Osmanlı Döneminde Kullanılan İsimler
Osmanlı döneminde bölge, resmi kayıtlarda farklı şekillerde de anılmıştır. Bazı arşiv belgelerinde “Resulayn-ı Sagir” adıyla geçen Ceylanpınar, bu dönemde önemli bir tarımsal üretim merkezi olarak kayıtlara geçmiştir. Osmanlı’nın son döneminde ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında ise halk arasında hâlâ Serêkaniyê adı yaygın şekilde kullanılmaya devam etmiştir.
Cumhuriyet Döneminde İsim Değişikliği
Cumhuriyet döneminde Türkiye genelinde yapılan idari düzenlemeler sırasında, bölgenin adı Ceylanpınar olarak değiştirilmiştir. Yeni isim, hem bölgenin doğal yapısını hem de burada yaşayan ceylan sürülerini yansıtmaktadır. İlçenin geniş arazilerinde geçmişte çok sayıda ceylanın yaşadığı bilinir ve bu hayvanlar, adeta bölgenin simgesi haline gelmiştir. “Ceylan” ve “pınar” kelimelerinin birleşimiyle oluşturulan yeni isim, ilçeye daha güçlü bir kimlik kazandırmıştır.
Eski Adın Halk Kültüründe Yaşaması
Her ne kadar resmi kayıtlarda artık Ceylanpınar adı kullanılsa da, halk arasında eski isim olan Serêkaniyê hâlâ bilinmektedir. Özellikle yaşlı kuşaklar ve sınırın karşı tarafında yaşayan halk, bu adı kullanmaya devam etmektedir. Bu durum, ilçenin çok kültürlü yapısını ve tarih boyunca farklı kimlikler taşıdığını gösteren önemli bir örnektir.
Ceylanpınar İsminin Günümüzdeki Önemi
Bugün Ceylanpınar, Türkiye’nin en büyük tarım işletmelerinden biri olan TİGEM arazisiyle tanınmaktadır. İlçenin ismi, modernleşme süreciyle birlikte hem tarımsal üretimi hem de doğal yaşamı simgeleyen bir kimlik haline gelmiştir. Eski adı olan Serêkaniyê ise, ilçenin tarihsel hafızasında varlığını sürdürerek geçmişle bugünü birbirine bağlamaktadır.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım
