Hüseyin Peyda 1952 yılında Şanlıurfa"da çevirdiği mezarımı taştan oyun filmi ile o dönem sadece Rudolph Velentine ile Raj Kapoor"un ulaşabildiği şöhreti yakalamıştı. Hüseyin Peyda ; Şanlıurfa"nın tarihi ve turistik yerlerinde çekilen filmler ile tanıtımı yapmış ve Şanlıurfalı sanatçıları desteklemiştir. Şanlıurfa"nın tanınmış ve köklü ailelerinden ve Ahmet Rızvan paşa"nın torunlarından Feridun Hamevioğlu"nun da bacağı olan Hüseyin Peyda; 1922 yılında Urfa'da doğdu. Asıl adı Hüseyin Örmen'dir. Bir süre İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nde okumuştur. Türkoğlu adlı bir dergi çıkardı. Çeşitli işlerde çalıştıktan sonra sinemada karar kılmıştır. Kendi adına kurduğu üç film şirketinden ilki olan Örmen Film'i 1950'de (diğerleri Güney Film-1961 ve Eydost Film-1972) kurduktan sonra 1950 yılında yönetmenliğini, prodüktörlüğünü, senaristliğini ve başrol oyunculuğunu kendisinin yaptığı "Söyleyin Anama Ağlamasın" adlı filmle sinemaya başladı. Yönetmenliğini yaptığı birçok filmde oynadı. 14.Antalya Film Şenliği'nde Kara Çarşaflı Gelin filmindeki oyunuyla En Başarılı Yardımcı Erkek Oyuncu ödülünü kazandı. Sinema kariyerinin en parlak yıllarını 1950-1960 yılları arasında yaşayan Hüseyin Peyda, bu yıllarda çektiği filmlerin önemli bir kısmına mekân olarak Urfa'yı seçti. Hüseyin Peyda, 40 yıl süren sinema hayatı boyunca Nuri Sesigüzel'den, Seyfettin Sucu'ya, İbrahim Tatlıses'ten Baki Tamer'e ve Mustafa Dişli'ye kadar bütün Urfalılarla pek çok filmde beraber çalıştı. 1960 yılından sonra filmlerde karakter oyuncusu olarak rol almaya başlayan Peyda, Türk sinemasının vazgeçilmez karakter oyuncularından biri oldu. Hüseyin Peyda'nın aralarında bulunduğu 1950 kuşağı ise filmlere ulusal motifler katmışlar ve daha da önemlisi, kameralarını stüdyolardan gerçek mekânlara çıkararak Türk insanına çevirmişlerdi. Yazık ki, Hüseyin Peyda kendine özgü bir sinema dili geliştirememiş ve o dönemde sinemaya başlayan Lütfi Akad, Atıf Yılmaz vs. yönetmenler sürekli kendilerini yenileyerek Türk sinemasının ufuklarını açarken o daha çok oyuncu ve yapımcı olarak sivrilmiştir. Buna rağmen Hüseyin Peyda, beyaz perdede çizdiği Anadolu tiplemeleriyle insanımıza ayna tutmuş ve sinemayı Anadolu insanına yakınlaştırarak çağdaşlarıyla beraber Türk sinema tarihindeki yerini almıştır.
1949 yılında evlenen Hüseyin Peyda'nın Abbas Peyda, Semra Peyda, Mübeccel Peyda adlarında 3 çocuğu vardır.Hüseyin Peyda, 30 Temmuz 1990 tarihinde İstanbul'da 68 yaşında akciğer kanseri sebebiyle öldü.
Hüseyin Peyda, Türkoğlu isimli bir dergi çıkarttı. Lokanta ve güzellik salonu işletmeciliği, gazetecilik gibi çeşitli işlerde çalıştı, bir ara ticaretle de uğraşmıştı, sonra sinemaya oyuncu olarak girdi. Sonra da bir film şirketi kurdu. Cüneyt Arkın'ın birçok filminde rol alan Hüseyin Peyda filmlerinin çoğunda kötü adam karakterlerini canlandırdı. Oynadığı birçok filmde, sigarayı serçe parmağının arasına sıkıştırarak tutan, renkli gözlü, kötü karakterlerin değişilmez oyuncusu. Hain, gaddar, sinsi, zalim mafya babası rolleri oynadı. Karizmatik sakalı ile dikkat çekti. Bastonu ise bu abideyi taçlandırıyordu. Kendi kendine yarattığı bu karakter ile tanındı. Kazandığı paralarla kendi filmlerini yönetmeye başladı. Aynı zamanda bu filmlerde oynuyordu. Kendi adına 3 film şirketi kurdu.1950 yılında yönetmenliğini, senaristliğini, prodüktörlüğünü ve başrol oyunculuğunu kendisinin yaptığı "Söyleyin Anama Ağlamasın" filmiyle yönetmenliğe başladı.Yönetmen Atıf Yılmaz, bir süre Hüseyin Peyda ile birlikte çalışarak onun yönettiğiMezarımı Taştan Oyun filminin senaryosunu yazdı. 1951 yılında çekilen Hüseyin Peyda "Mezarımı Taştan Oyun" filmi ile büyük sükse yaptı.Sinemadan kazandığı paralarla Şehremin'de lahmacun salonu açtı.
Ödülleri :1977 - 14. Antalya Film Şenliği, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Kara Çarşaflı Gelin)
Filmleri ve Dizileri :Yönetmen olarak ; - Havar (Sinema Filmi)1980, Onu Kötü Vurdular (Sinema Filmi)1977, Cıbıl (Sinema Filmi)1976, - Yiğitlerin Kaderi (Sinema Filmi)1972, Yazık Oldu Ali'ye (Sinema Filmi)1972, Vurma Zalim Vurma (Sinema Filmi)1972, Valizdeki Ceset (Sinema Filmi)1972, Mezarımı Taştan Oyun (Sinema Filmi)1969, Kanlı Oba (Sinema Filmi)1968, Yahya Peygamber (Sinema Filmi)1965, Veysel Karani (Sinema Filmi)1965, Çapkın Hırsız (Sinema Filmi)1963, Perişan (Sinema Filmi)1963, Mor Sevda (Sinema Filmi)1961, Aşk Hırsızı (Sinema Filmi)1960, Dar Sokaklar (Sinema Filmi)1958, Gelen Ağlar Giden Ağlar (Sinema Filmi)1956, Bu Nasıl Aşk (Sinema Filmi)1953, Mezarımı Taştan Oyun (Sinema Filmi)1951, - Söyleyin Anama Ağlamasın (Sinema Filmi)1950 Senaryoları : Havar (Sinema Filmi)1980, Onu Kötü Vurdular (Sinema Filmi)1977, Söyleyin Anama Ağlamasın (Sinema Filmi)1976, Cıbıl (Sinema Filmi)1976, Yiğitlerin Kaderi (Sinema Filmi)1972, Vurma Zalim Vurma (Sinema Filmi)1972, Valizdeki Ceset (Sinema Filmi)1972, Mezarımı Taştan Oyun (Sinema Filmi)1969, Kanlı Oba (Sinema Filmi)1968, Çapkın Hırsız (Sinema Filmi)1963, Perişan (Sinema Filmi)1963, Mor Sevda (Sinema Filmi)1961, Kaderime Ağlarım (Sinema Filmi)1960, Kaderim Böyle İmiş (Sinema Filmi)1959, Dar Sokaklar (Sinema Filmi)1958, Gelen Ağlar Giden Ağlar (Sinema Filmi)1956, Bu Nasıl Aşk (Sinema Filmi)1953, Mezarımı Taştan Oyun (Sinema Filmi)1951, Söyleyin Anama Ağlamasın (Sinema Filmi)1950
Yapımcılık yaptıkları filmlerin bazıları : Onu Kötü Vurdular (Sinema Filmi)1977, Cıbıl (Sinema Filmi)1976, Vurma Zalim Vurma (Sinema Filmi)1972, Mor Sevda (Sinema Filmi)1961, Dar Sokaklar (Sinema Filmi)1958, Yolculuk Var (Sinema Filmi)1954, Kaybolan Yıllar (Sinema Filmi)1954, Bu Nasıl Aşk (Sinema Filmi)1953, Kubilay (Sinema Filmi)1952, Mezarımı Taştan Oyun (Sinema Filmi)1951, Kanlı Feryad (Sinema Filmi)1951, Söyleyin Anama Ağlamasın (Sinema Filmi)1950
Oyuncu : Şükür Allahım (Hüseyin) (Sinema Filmi)1990, Yalnızlar (Sinema Filmi)1990, Başka Olur Ağaların Düğünü (TV Dizisi)1990, Hedef (Hasan Ağa) (Sinema Filmi)1989, Fosforlu (Başkomiser) (Sinema Filmi)1989, Ceylan (Sinema Filmi)1989, Tek Başına Bir KadınVideo1988, Sesini Arayan Kadın / Ninni Be...Video1988, Küçüksün Yavrum (Sinema Filmi)1988, Kurtlar Geceyi Sever (Sinema Filmi)1988, Kum (Sinema Filmi)1988, Herşey Güzeldi (Sinema Filmi)1988, Bu Talihimin Canına Okuyacağım (Sinema Filmi)1988, İslamiyet'in Doğuşu (Hz.Osman) (Sinema Filmi)1987, Yaralı Can (Sinema Filmi)1987, Son Kahramanlar (Sinema Filmi)1987, Sen Ağlama (Salih Efendi) (Sinema Filmi)1987, Sarışınım / Yaşamak Haram Oldu (Sinema Filmi)1987, Ortak (Video)1987, Mayın (Sinema Filmi)1987, Kuruluş / Osmancık (Bölüm Oyuncusu) (TV Dizisi)1987, Kan Damlaları (Sinema Filmi)1987, Hazreti Ayşe (Hz. Osman) (Sinema Filmi)1987, Gülüm Benim (Sinema Filmi)1987, Acı Çekenler (Sinema Filmi)1987, İntikamcı (Sinema Filmi)1986, Üç Halka 25 (Sinema Filmi)1986, Ölüm Vuruşu (Ziya) (Sinema Filmi)1986, Zehirli Çiçek (Sevda'nın Babası) (Sinema Filmi)1986, Sultanoğlu (Bozdağlı Tayfur) (Sinema Filmi)1986, Sokak Kavgacısı (Doktor) (Sinema Filmi)1986 olmak üzere toplam 216 filmde oynadı.