Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Doğum İstatistikleri’ni açıkladı. Buna göre, 2024 yılında canlı doğan bebek sayısı 937 bin 559 olarak kaydedildi. Bebeklerin yüzde 51,4’ü erkek, yüzde 48,6’sı ise kız oldu.
Toplam doğurganlık hızı 1,48 çocuk oldu
Toplam doğurganlık hızı, bir kadının 15-49 yaş aralığında doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eder. Bu oran, 2001 yılında 2,38 iken, 2014 yılından itibaren sürekli düşerek 2024’te 1,48’e geriledi. Bu değer, son sekiz yıldır nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,10’un altında seyrediyor.
Şanlıurfa zirvede: 3,28 çocukla en yüksek doğurganlık oranı burada
2024 yılında toplam doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 3,28 çocukla Şanlıurfa oldu. Şırnak (2,62) ve Mardin (2,32) illeri Şanlıurfa’yı takip etti.
En düşük oran ise Bartın ve Eskişehir’de 1,12 çocuk olarak kaydedildi. Zonguldak ve Ankara (1,15), İzmir (1,17) bu illeri izledi.
Doğurganlık hızında 71 il yenilenme düzeyinin altında
2017 yılında toplam doğurganlık hızı 2,10’un altında olan il sayısı 57 iken, bu sayı 2024’te 71’e çıktı.
Ayrıca, 1,50’nin altındaki doğurganlık hızına sahip il sayısı 2017’de 4 iken, 2024’te 55’e yükseldi.
2017’de 3 çocuk ve üzeri doğurganlık hızına sahip 10 il bulunurken, 2024’te yalnızca Şanlıurfa bu grupta yer aldı.
Türkiye, AB ülkeleri arasında 9. sırada
Avrupa Birliği ülkeleri arasında 2023 verilerine göre en yüksek doğurganlık hızı Bulgaristan’da (1,81), en düşük ise Malta’da (1,06) oldu. Türkiye, 1,48 doğurganlık hızı ile 9. sırada yer aldı.
Eğitim seviyesi arttıkça doğurganlık düşüyor
2024 verilerine göre, okuma yazma bilmeyen kadınlarda doğurganlık hızı 2,65 çocuk olurken, yükseköğretim mezunu kadınlarda bu oran 1,22’ye geriledi.
Kentlerde doğurganlık daha düşük
2024 yılında kır yerleşimlerinde doğurganlık hızı 1,83 çocuk olurken, orta yoğun kentlerde 1,58, yoğun kentlerde ise 1,39 çocuk olarak gerçekleşti.
Kaba doğum hızı binde 11,0’a düştü
2001’de binde 20,3 olan kaba doğum hızı, 2024’te binde 11,0 olarak kaydedildi.
Doğurganlık yaşı ileriye kaydı
2001 yılında en yüksek doğurganlık hızı 20-24 yaş grubunda iken, 2024’te bu oran 25-29 yaş grubuna kaydı.
Ergen doğum oranları düşüyor
Adölesan (15-19 yaş) doğurganlık hızı 2001’de binde 49 iken, 2024’te binde 10’a geriledi.
İkinci doğumlar arasında ortalama 4,7 yıl var
Annelerin ikinci doğumu ile ilk doğumu arasındaki ortalama süre 2024’te 4,3 yıl olarak kaydedildi.
Bu sürenin en kısa olduğu il 2,7 yıl ile Şanlıurfa, en uzun olduğu il ise 5,4 yıl ile Kırklareli oldu.
Ortalama anne yaşı arttı
2001’de 26,7 olan doğum yapan annelerin ortalama yaşı, 2024’te 29,3’e yükseldi. İlk doğum yaşı ise ortalama 27,3 oldu.
En düşük ilk doğum yaşı Şanlıurfa ve Muş’ta 24,4 olarak kaydedildi. En yüksek ise Tunceli’de 29,4 oldu.
Çoğul doğumlar yüzde 3,3’e ulaştı
2024’te 31 bin 109 çoğul doğum gerçekleşti. Bu doğumların yüzde 97’si ikiz, yüzde 2,9’u üçüz ve yüzde 0,1’i dördüz ve üzeri oldu.
İlk doğum oranı yüzde 41,9
2024 yılında doğumların yüzde 41,9’u annenin ilk doğumu, yüzde 30,3’ü ikinci, yüzde 16’sı üçüncü ve yüzde 11,5’i dördüncü veya daha fazla doğum olarak gerçekleşti.
