Şanlıurfa’da Kış Aylarında Hava Kirliliği Neden Zirveye Çıkıyor? Bilim İnsanları ve Vatandaşlar Endişeli
Şanlıurfa’da her yıl kış aylarıyla birlikte gündeme gelen hava kirliliği, bu yıl da etkisini artırarak şehirde yaşayanları tedirgin etmeye başladı. Özellikle akşam saatlerinde gözle görülür hâle gelen yoğun sis tabakası, aslında havada biriken partikül madde, kömür dumanı ve egzoz gazlarının birleşiminden oluşuyor. Uzmanlara göre bu durum sadece geçici bir sorun değil; uzun vadede halk sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilecek boyutlara ulaşabiliyor.
Kömür Kullanımı Hâlâ Yaygın
Kent genelinde doğalgaz altyapısının büyük ölçüde tamamlanmış olmasına rağmen, birçok mahallede hâlâ kömür sobası kullanımı oldukça yaygın. Özellikle gelir düzeyi düşük bölgelerde, doğalgaz faturasının yüksekliği nedeniyle vatandaşlar ısınma ihtiyaçlarını kömürle karşılamaya devam ediyor. Bu da kent merkezinde, özellikle sabah ve akşam saatlerinde yoğun kirlilik oranlarına yol açıyor. Kullanılan kömürlerin kalitesiz olması ve uygun olmayan şartlarda yakılması, hava kalitesini daha da olumsuz etkiliyor.
Topografik Yapı ve Rüzgâr Azlığı Etkili Oluyor
Şanlıurfa’nın coğrafi yapısı da hava kirliliğinin dağılmasını zorlaştıran bir diğer önemli etken. Şehir merkezinin çanak şeklinde olması, kirli havanın kent üzerinde adeta bir tabaka gibi asılı kalmasına neden oluyor. Özellikle rüzgârsız ve sisli günlerde, bu kirlilik tabakası daha da yoğunlaşıyor. Meteorolojik şartların uygun olmadığı günlerde kirliliğin yer seviyesinde uzun süre kalması, solunum yolu hastalıklarının artmasına neden olabiliyor.
Trafik Yoğunluğu Kirliliği Destekliyor
Şehir merkezinde son yıllarda artan araç sayısı da hava kalitesini olumsuz etkileyen faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. Yoğun trafik akışı, egzoz gazlarının sürekli atmosfere salınmasına neden oluyor. Bununla birlikte toplu taşıma araçlarının büyük bir kısmının eski model dizel araçlar olması, kirliliğin katlanarak artmasına zemin hazırlıyor. Özellikle sabah işe gidiş ve akşam dönüş saatlerinde bu etki daha da belirgin hâle geliyor.
Halk Sağlığı Tehdit Altında
Şanlıurfa’da kış aylarında yaşanan hava kirliliği sadece çevresel değil, aynı zamanda ciddi bir sağlık sorunu olarak değerlendiriliyor. Göğüs hastalıkları uzmanları, özellikle astım, bronşit ve KOAH gibi kronik solunum hastalıklarının bu aylarda artış gösterdiğini belirtiyor. Ayrıca yaşlılar, çocuklar ve kalp rahatsızlığı olan bireyler de kirli havadan en çok etkilenen gruplar arasında yer alıyor. Şehirdeki bazı hastanelerde solunum şikayetleriyle başvuran hasta sayısının kış aylarında iki katına çıktığı bildiriliyor.
Yetkililerden Kalıcı Önlemler Bekleniyor
Vatandaşlar, her yıl tekrarlanan bu soruna karşı artık geçici değil kalıcı çözümler bekliyor. Özellikle kömür kullanımının sınırlandırılması, denetimlerin artırılması, düşük gelirli aileler için doğalgaz destekleri sağlanması gibi adımların atılması gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca toplu taşıma sisteminin yenilenmesi, elektrikli otobüs gibi çevreci araçların hizmete girmesi de gündeme gelen öneriler arasında.
Şanlıurfa’da her kış kendini tekrar eden hava kirliliği sorunu, sadece mevsimsel bir mesele değil, giderek büyüyen yapısal bir problem olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, bu durumun görmezden gelinmemesi gerektiğini ve acil şekilde bilimsel, sosyal ve ekonomik önlemlerin hayata geçirilmesi gerektiğini belirtiyor. Aksi halde kentteki hava kalitesinin her yıl biraz daha düşeceği, buna bağlı olarak da sağlık sorunlarının artacağı öngörülüyor.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım
