Toraman, "Yapı denetim sektörü, deprem başta olmak üzere birçok afete karşı halkın güvenliğini sağlayan birinci savunma hattıdır. Bu sistemin işleyişi hem teknik, hem hukuki, hem de mali yönden adaletli olmak zorundadır. 12 Haziran’da yapılan değişiklikler bazı alanlarda olumlu adımlar içerse de uygulamada aksaklıklar doğurmaya açıktır" dedi.
YDKB Genel Merkezi gelişmeleri masaya yatırdı
12 Haziran 2025’te Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile yapı denetim sektöründe denetim yetki kurallarından ücret tarifesine, cezai müeyyidelerden il dışı görevlendirme şartlarına kadar pek çok köklü değişiklik yapıldı. YDKB Genel Merkezi, 13 Haziran’da Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası’nda yaptığı olağanüstü toplantıda yönetmeliği madde madde değerlendirdi.
Neler değişti, yeni dönemde neler var?
-
İş fesih süresi 6 aydan 3 aya indirildi: İnşaata başlanmayan veya devam etmeyen işlerde fesih süresi yarı yarıya kısaldı, böylece askıda kalan projelerle bağın kopması kolaylaştı.
-
Hizmet bedelleri TÜFE + Yİ-ÜFE ortalamasıyla güncellenecek: Hizmet bedelleri artık her yıl TÜFE ve Yİ-ÜFE ortalamasına göre otomatik artırılacak. Güncellemeler 1 Ocak itibarıyla geçerli olacak ve Resmî Gazete ile Bakanlık portallarında yayımlanacak.
-
Birim fiyatlar ve katsayılar güncellendi: Hem birim fiyatlar hem katsayı oranları güncellenerek ekonomik gerçekliğe daha uygun gelir yapısı sağlandı.
-
500 metrekareye kadar yapılarda firma seçim serbestisi: Küçük çaplı yapılar için yapı sahiplerine denetim firmasını seçme hakkı verildi. Ancak, bu düzenlemenin elektronik görevlendirme dışında yapılması kontrolsüzlük riski taşıyor.
-
Yeni model "Onaylı sıra sistemi" 500 metrekare üstü yapılar için iki alternatif: 45 ve üzeri aktif denetim firmasının bulunduğu 16 il için yapı sahibi ile denetim firması arasında otomatik, adil, sıraya dayalı sistem uygulanacak. Yapı sahibi ilk yönlendirilen firmayı 3 iş günü içinde onaylamazsa sıradaki firma ile sözleşme yapılacak. Taraflar birbirini göremiyor, sistemin bağımsızlık ve dengeyi sağlaması hedefleniyor ancak yapı sahibine geniş bir tercih alanı tanıdığı için bağımsız denetimi zayıflatabileceği ve firmaların pasif rolünün piyasada eşit olmayan rekabet koşulları yaratabileceği endişesi bulunuyor.
-
İller arası faaliyet şartları esnetildi: Artık belirli kriterleri sağlayan denetim firmaları merkez il dışında başka illerde de elektronik görevlendirme ile faaliyet gösterebilecek.
-
Kefalet sigortası kabul edildi: Banka teminat mektubunun yanında sigorta şirketlerinden alınan kefalet senetleri de teminat olarak kullanılabilecek. Bu finansal erişimi kolaylaştırabilir ancak riskli olabilir.
-
Yeni ceza başlıkları eklendi: Denetim firmasının görevlerini yerine getirmemesi durumunda doğrudan fesih sebebi olabilecek maddeler eklendi. Disiplin sağlama açısından olumlu olsa da kötüye kullanım ve yorum farklılıklarına yol açabilir.
-
Güçlendirme işlerinde oranlar netleşti: Güçlendirme projelerinde denetim hizmet bedeli, normal işin en az yüzde 25’i kadar olacak; bu kapsamlı ama düşük ücretli işleri daha adil fiyatlandıracak.
-
Tadilat ve alan değişiminde kısmi bedel hesabı: Yapı ruhsatı alındıktan sonra değişiklik yapılırsa denetim firması yalnızca kalan alan üzerinden hizmet bedeli talep edecek ve bu belgelenmek zorunda.
YDKB Genel Merkezi: "Değişikliklerin sahada uygulanmasını adım adım takip edeceğiz"
YDKB Genel Başkanı Ramazan Fırat Toraman, yönetiminde toplanan Genel Merkez’in değişikliklerin sahada yaratacağı etkileri yakından analiz ettiğini belirtti. Toraman, "Yapı denetim sektörü, deprem başta olmak üzere birçok afete karşı halkın güvenliğini sağlayan birinci savunma hattıdır. Sistem hem teknik, hem hukuki, hem mali açıdan adaletli olmak zorunda. 12 Haziran’daki değişiklikler olumlu adımlar içerse de uygulamada aksaklıklara açık. YDKB olarak süreci yakından takip edecek, Bakanlık ile eşgüdüm içinde teknik önerilerimizi sunmaya devam edeceğiz." dedi.
Sonuç olarak, yeni yönetmelik ve sistemin daha maliyet kontrollü, daha çok denetlenen ancak daha fazla sorumluluk yüklenen bir yapıya evrildiğini ifade eden Toraman, "Yapı Denetim Kuruluşları Birliği, sektörün sesi ve sahadaki temsilcisi olarak süreci kurumsal çerçevede izlemeye, yorumlamaya ve yönlendirmeye devam edecektir." diye konuştu.
