Reşit Fırat Özcan, yaptığı açıklamada sosyal medya bağımlılığının yalnızca çocukları değil, yetişkinleri ve özellikle ebeveynleri de etkisi altına aldığını vurguladı.
“Sosyal medya bağımlılığı çağımızın hastalığı haline geldi. Artık çocukları bir tarafa bırakın; büyüklerin, ebeveynlerin kendisi sosyal medya bağımlısı olmuş durumda. Gece saat 11, 12, hatta 1–2'ye kadar anne ve babalar ellerinde telefon, Instagram ya da başka sosyal medya araçlarıyla meşgul oluyor.
Bu durum hem uykusuz kalmalarına hem de çocuklarıyla yeterince ilgilenememelerine yol açıyor. Amerika’da ve Avrupa’da bununla ilgili haberler görüyoruz. Sosyal medya nedeniyle çocuklarının beslenmesini, bakımını unutan bireyler bile var.”
Özcan, sosyal medya kullanımının bilinçli ve sınırlı olması gerektiğine dikkat çekerek, özellikle aile içi iletişim ve çocukların sağlıklı gelişimi açısından ebeveynlerin bu konuda örnek olması gerektiğini ifade etti.
Sosyal Medya Bağımlılığı
Günümüzde hemen herkesin aktif olarak kullandığı sosyal medya, hayatı kolaylaştıran ve eğlenceli yönleriyle öne çıkan bir araç. Ancak bazı durumlarda kontrolsüz kullanım, bireylerin ruhsal, fiziksel ve sosyal hayatını olumsuz etkileyebiliyor. Uzmanlar, bu durumun “sosyal medya bağımlılığı” olarak tanımlandığını belirtiyor.
Sosyal Medya Bağımlılığı Nedir?
Sosyal medya bağımlılığı, bireyin sosyal medyada aşırı zaman geçirmesi ve bu davranışı kontrol edememesi durumudur. Bu bağımlılık, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkiler. Sosyal medya bağımlısı kişiler, gerçek dünyadaki yaşamlarını ikinci plana atarak sanal dünyaya yönelir.
Aynı zamanda sosyal medya, bazı kişiler için bir kaçış mekanizması haline gelebilir. Kişiler burada kendilerini daha rahat ifade ettiklerini düşünürler. Ancak herkes sosyal medya kullandığı için bağımlı sayılmaz. Önemli olan, kullanım sıklığı ve bu alışkanlığın kişinin hayatını ne kadar etkilediğidir.
Sosyal Medya Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?
Sosyal medya bağımlılığının bazı yaygın belirtileri şunlardır:
Günlük yaşamı sosyal medya nedeniyle ihmal etmek
Sosyal medyayı gizli kullanma isteği
Sürekli sosyal medya hesaplarını kontrol etme
Zamanın nasıl geçtiğini fark etmeden uzun süre çevrimiçi kalma
Sosyal medyayı bırakamama, ara verme konusunda zorluk yaşama
Sosyal medya kullanılmadığında kaygı, sinirlilik ve huzursuzluk hissetmek
Sosyal medya kullanımının kişiyi “iyi” hissettirmesi
Yaşanan her şeyi sosyal medyada paylaşma isteği
Gelen yorumlara, beğenilere aşırı anlam yüklemek ve etkilenmek
Bu belirtiler bir kişide yoğun şekilde görülüyorsa, sosyal medya bağımlılığı söz konusu olabilir.
Sosyal Medyanın Yararları Nelerdir?
Sosyal medya, bilinçli ve dengeli kullanıldığında birçok avantaj sunar. Bu yararlar şöyle sıralanabilir:
Uzakta yaşayan aile ve arkadaşlarla iletişim kurmayı kolaylaştırır.
Sosyal ilişkilerin sürdürülmesine ve güçlenmesine katkı sağlar.
Güncel olaylardan ve haberlerden haberdar olmayı sağlar.
Online eğitim ve bilgi kaynaklarına erişim imkânı sunar.
Toplumsal olaylara karşı duyarlılığı artırabilir.
Kariyer fırsatları ve iş bağlantıları yaratabilir.
Eğlence, hobi ve boş zaman değerlendirmesi açısından alternatifler sunar.
Sosyal Medyanın Zararları Nelerdir?
Sosyal medya aşırı ve bilinçsiz kullanıldığında fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal alanlarda ciddi zararlar doğurabilir.
● Fiziksel Zararlar:
Uzun süre ekrana bakmak göz yorgunluğuna yol açar.
Hareketsiz kalmak, sırt ve bel ağrıları gibi kas-iskelet sorunlarına neden olabilir.
Kalp hastalıkları, obezite ve diyabet gibi sağlık sorunlarının riskini artırabilir.
● Duygusal Zararlar:
Diğer insanların hayatlarını kıskanma ve kendini yetersiz hissetme duygularını tetikleyebilir.
Kıyaslama sonucu özgüvensizlik, kimlik karmaşası gibi psikolojik sorunlar gelişebilir.
● Uyku Bozukluğu:
Gece geç saatlere kadar sosyal medya kullanımı, melatonin hormonunun salgılanmasını azaltarak uyku düzenini bozar.
● Zihinsel Zararlar:
Yalnızlık, depresyon, kaygı gibi zihinsel sorunlara neden olabilir.
Olumsuz içeriklere maruz kalmak ruh halini olumsuz etkileyebilir, motivasyon kaybına yol açabilir.
● Bağımlılık ve Sosyal Etkiler:
Sürekli sosyal medyaya bakma isteği, dopamin salınımı ile beyni ödüllendirir ve kişiyi bağımlı hale getirir.
Aile ve arkadaş ilişkilerinde iletişim kopukluğu yaratabilir.
İş ve okul yaşamında verimi düşürerek, odaklanma ve yaratıcılığı olumsuz etkiler.
Paylaşılan kişisel bilgilerin çalınması gibi gizlilik ve güvenlik riskleri barındırır.
Sosyal Medyayı Sağlıklı Kullanmak Mümkün
Sosyal medya, doğru ve ölçülü kullanıldığında oldukça yararlı bir araç olabilir. Ancak kullanım amacı, süresi ve etkileri dikkatle gözlemlenmelidir. Sosyal medyadan zevk almak ile bağımlısı olmak arasında ciddi farklar vardır.
Kullanıcıların, kendi sosyal medya alışkanlıklarını değerlendirmesi ve gerekirse profesyonel destek alması, bu bağımlılığın önlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır.