Besinler aracılığıyla insan organizmasına taşınan bakteri, virüs, parazit, toksin ve kimyasal maddeler, besin zehirlenmelerine neden olabiliyor. Özellikle yaz aylarında sıcaklıkların yükselmesi, bu vakaların artışında önemli bir faktör.
Diyetisyen Ceren Demir, besin zehirlenmelerine sebep olan dört bakteri çeşidinden bahsetti. Bunların ilki, en çok görülen "stafilokok" bakterisi. Bu bakteri, et, süt, süt ürünleri ve iyi yıkanmamış malzemelerle hazırlanan salatalarda ortaya çıkıyor. Bakterili besin alındıktan 2-3 saat sonra zehirlenme belirtileri başlıyor ve genellikle kusma ile kendini gösteriyor.
Ölümcül Zehirlenmelere Neden Olan Bakteriler
Et, süt ve salatanın neden olduğu besin zehirlenmelerinde sıkça rastlanan diğer bir bakteri ise "shigella". Bu bakteriyle gerçekleşen zehirlenmelerde belirtiler 1-2 gün içinde ortaya çıkıyor. Bulantı, kusma, ateş, kramplar, karın ağrısı ve dışkıda kan en yaygın belirtiler arasında yer alıyor.
En ciddi ve ölümcül besin zehirlenmesine yol açan bakteri ise "clostridium botulinum". Konserveler, et, sebze ve meyvelerde bulunabilen bu bakteri, felç ve solunum durmasına neden olabilir, hatta ölümle sonuçlanabilir.
Et Tüketirken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Diyetisyen Demir, fiyatı düşük ve kaynağı belirsiz, denetlenmemiş, açıkta satılan et ürünlerinin satın alınmaması gerektiğini vurguladı. Et tüketicilerinin, ürünlerini standartlara uygun işletilen şarküterilerden veya güvenilir markaların paketli ürünlerinden almaları önerildi. Paketli ürün alırken de paketin hasar görmemiş olmasına ve üretim-son tüketim tarihleri gibi etiket bilgilerine dikkat edilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, hayvanlardan geçebilecek hastalıklar nedeniyle süt ürünlerinin çiğ tüketilmemesi gerektiğini ifade etti.
Besinleri Güvenle Koruma Önerileri
Besinlerin bozulmasını önlemek için en pratik yöntemlerin başında buzdolabı veya dondurucuda saklama geliyor. Pişmiş besinlerin, hemen tüketilmeyecekse, iki saat içinde buzdolabına konulması gerekiyor. Buzdolabından çıkarılan yemekler 70 derece üzerinde ısıtılmalı ve aynı yiyecek tekrar tekrar ısıtılmamalı.
Dondurucudan çıkarılan besinler çözüldükten sonra tekrar buzluğa konulmamalı. Pişmiş ve çiğ yiyeceklerin birbirine temasından kaçınılmalı. Besin hazırlığında kişisel hijyene önem verilmeli; eller sabunla en az iki dakika yıkanmalı. Ellerde kesik veya açık yara varsa, besin hazırlığı yapılmamalı ya da mutlaka eldiven kullanılmalı.
Sebze ve Meyveler İyice Yıkanmalı
Çiğ et, yumurta veya kümes hayvanı hazırladıktan sonra eller mutlaka iyice yıkanmalı. Bu riskli besinlerle pişirilmeden tüketilecek sebze ve meyveler için ayrı doğrama tahtası ve bıçak kullanılmalı. Sebze ve meyveler iyice yıkanmadan tüketilmemeli. Yiyeceklerin iyi piştiğinden emin olunmalı, yeterli süre ve sıcaklıkta pişmeyen yiyecekler zararlı bakterilerin sindirim sistemine taşınmasına yol açabilir.
İshal ve Kusma Durumunda Ne Yapmalı?
İshal ve kusma durumunda mutlaka dinlenilmeli, temiz su, ayran, maden suyu ve şekersiz çay gibi sıvılar bolca tüketilmeli. İshal varsa; pirinç lapası, yoğurt, muz, şeftali ve haşlanmış patates gibi yiyecekler tercih edilmeli.
