Urfa sıcağında ve acı biberle mücadele ederek çalışan kadınlar, isotun sofralara ulaşmasında büyük emek harcıyor. Günlük kazançlarıyla ev geçindiriyorlar.
Şanlıurfa’da biber hasadı ve isot üretimi başladı
Şanlıurfa’nın vazgeçilmez lezzetleri arasında yer alan isotun üretimi başladı. Kadınların ellerinde birçok aşamadan geçen isot, mutfaklarda birçok yemeğe lezzet katıyor.
Eylül ayının gelmesiyle birlikte Şanlıurfa’da biber hasadı ve isot üretimi başladı. Urfa yemeklerine tat, koku ve lezzet veren isot, zorlu bir üretim sürecinin ardından sofralardaki yerini alıyor. İsot, günün her öğününde farklı şekillerde tüketilebiliyor. Özellikle çiğköfte başta olmak üzere, lahmacun ve tepsi yemekleri gibi birçok yemeğin vazgeçilmezi konumunda.
Şanlıurfa’da, kadın işçiler üretimde büyük rol oynuyor.
Türkiye’nin pul biber ihtiyacının önemli bir kısmını karşılayan Şanlıurfa’da, kadın işçiler üretimde büyük rol oynuyor. Sabahın ilk ışıklarıyla üretim alanlarına giden kadınlar, biberlerin ayıklanmasından kurutulmasına kadar pek çok aşamada görev alıyor. Kadınların ellerinde işlenen biberler, salça ve isot haline getiriliyor. İsotun acısı ve hava sıcaklıklarının etkisiyle zorlu şartlarda çalışan kadınlar, aile bütçelerine katkı sağlıyor. Kadın işçiler, çuval başına 20 TL alarak, günlük ortalama 1.000 TL kazanabiliyor.
Pul biberin kilosu ise üreticiler tarafından 350 ila 400 TL arasında satışa sunuluyor.
“Bu Yıl Sezona Verimli Başladık”
Üretici Mehmet Polat, sezona verimli bir şekilde başladıklarını belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Şanlıurfa’da 8. ayda biber sezonu başlar, 11. ayda biter. Toplam üç aylık bir sezonumuz var. Üretim sürecinde kadınlar biberin yeşilini, çöpünü, sapını temizler. Kırmızı olan kısmı da makinelerde işlenir. Burada biberler parçalanarak tohumları ayrılır ve üç çeşit biber elde edilir. Kırmızı çeşidinde ter işlemi olmaz; mor ve siyah olanlarda ise talebe göre 3-4 gün süren ter işlemi yapılır. Sonrasında makinelerden geçerek sofralara ulaşır.”
“Ellerimiz Biberin Acısından Yanıyor”
Günlük çalışan 20 ila 30 arasında kadın var
Kadın işçilerin üretimin her aşamasında emek verdiğini vurgulayan Polat, şöyle devam etti:
“Burada günlük çalışan 20 ila 30 arasında kadın var. Evlerine katkı sağlamak ve kendilerine fayda olması için düzenli çalışıyorlar. Geçen sene bu tarihlerde kilosunu 16-17 TL’ye aldığımız biberleri bu yıl 13-14 TL’den alıyoruz. Birinci sınıf kalitede biberler geliyor fakat işçilik maliyetimizde %40 artış oldu. Şu anda 1 kilogram pul biberi toptan 350-450 TL arasında satıyoruz.”
"Sıcak ve Acı İşimizi Zorlaştırıyor"
Üreticilerden Zübeyyir Polat ise, sıcak havanın üretim açısından önemli olduğunu belirtti:
“Bu sene de hayırlısıyla biber sezonunu açtık. Urfa sıcağı altında çalışmak ve biberin acı olması işimizi daha da zorlaştırıyor. Sıcak hava biberin kuruması için çok önemli. Gün oluyor, hava sıcaklığı 45-50 dereceye kadar çıkıyor. Tüm zorluğuna rağmen emeğimizin maddi karşılığını tam olarak alamıyoruz. Bu yıl ev yapımı isotumuzu 400 TL’den satışa sunduk. Rekolteye göre fiyatlar ilerleyen süreçte değişebilir.”
İsotun Faydaları Saymakla Bitmiyor
Şanlıurfa’nın yöresel lezzeti olarak bilinen isot, sadece yemeklere kattığı eşsiz tat ve aroma ile değil, sağlık açısından sunduğu faydalarla da dikkat çekiyor. Uzmanlara göre düzenli tüketildiğinde isotun insan sağlığına birçok olumlu etkisi bulunuyor.
Cilt sağlığına iyi gelen isot, özellikle romatizma ve üst solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde destekleyici bir rol oynuyor. Aynı zamanda bulaşıcı hastalıklara karşı vücudun bağışıklık sistemini güçlendirdiği biliniyor.
Antioksidan ve anti-aging (yaşlanma karşıtı) özellikleri sayesinde, yaşlanma etkilerini geciktirici etkileri yapılan bilimsel araştırmalarla da desteklenmiş durumda. Sindirim sistemine olan olumlu etkileriyle bilinen isot, vücuttaki fazla yağın ve kolesterolün düşürülmesine yardımcı oluyor.
Gaz ve idrar söktürücü özelliği sayesinde rahatlatıcı etki sağlayan bu doğal baharat, bazı bilimsel çalışmalarda ise kanser hücreleri üzerinde olumlu etkiler gösterdiği yönünde bulgularla öne çıkıyor.
Sağlık uzmanları, isotun faydalarından yararlanmak için doğal ve katkısız ürünlerin tercih edilmesini öneriyor.
İsot, Şanlıurfa’ya özgü olarak yetiştirilen bir biber türünün adıdır. Aynı zamanda, Şanlıurfa ili ile özdeşleşmiş kurutulmuş bibere yörede verilen isimdir.
İsot yapımında en önemli faktör güneş enerjisidir. Acı biberler, güneş gören düz alanlarda içindeki tohumları çıkarılarak, temiz bir zemin üzerinde kurumaya bırakılır. Birinci gün toplanan kurutulmuş biber kırmızı renkte olurken, üçüncü gün siyah rengini alır.
Siyah rengini alan kurutulmuş biberler, dövülerek üzerine zeytinyağı ve bir miktar tuz ilave edilmesiyle isot haline getirilir. İsot, çiğ köftenin olmazsa olmaz malzemelerindendir. Şanlıurfa dışında, Türkiye’nin hemen her yerinde çiğ köfteyle birlikte sıklıkla tercih edilen bir baharattır. Ayrıca kebap gibi yemeklerin yanında da servis edilir.
Çiğ köftenin yanı sıra lahmacun, çorba ve bazı sulu yemeklere (örneğin kuru fasulye) hem acı hem de renk verici olarak eklenmektedir. Genellikle ağustos ayında yetişir.
Faydaları da oldukça fazladır. Yemeklerinize isot ilave ederek kilo verimini kolaylaştırabilirsiniz. İsot, vücut sıcaklığınızı artırarak metabolizmanızın daha hızlı çalışmasına yardımcı olur.
