Geleneksel ev yemekleri kültürü yerini fırın yemeklerine bırakıyor. Mehmet Şükrü Mızrak’ın yaptığı açıklamaya göre, özellikle son yıllarda evde yemek yapma alışkanlığı büyük ölçüde azaldı. Mızrak, "Ev yemekleri kalmadı artık, fırın yemeği daha çok tercih ediliyor. Ev kültürümüz kesinlikle kayboldu," diyerek yeni yemek alışkanlıklarına dikkat çekti.
Fırınlarda hazırlanan yemeklerin hem pratik hem de lezzetli olması, bu ilgiyi artıran başlıca nedenlerden biri olarak görülüyor. Mızrak, “Fırın yemeği hem daha güzel hem de zahmetsiz. Evde yemek yaparken yoruluyorlar ama fırın yemeğinde kimse yorulmuyor. Bayanlar yorulmasın diye biz yapıyoruz, onlar da gelip yiyor,” şeklinde konuştu.
Vatandaşlar tarafından en çok tercih edilen fırın yemekleri arasında patates, tepsi kebabı, etli domates yemeği, pirinç pilavı, meyhane pilavı, patlıcan ve biber gibi çeşitli sebze yemekleri yer alıyor. Her damak zevkine uygun bir çeşit bulunması, fırın yemeklerinin cazibesini artırıyor.
Ev yemeklerinin yerini yavaş yavaş toplu hazırlanan, pratik ve zahmetsiz bu yemekler alırken, toplumun yemek kültüründe de ciddi bir dönüşüm yaşandığı görülüyor.
ŞANLIURFA'NIN BAZI EV YEMEKLERİ
1. İçli Köfte; İnce bulgurla yapılan dış hamurun içine kıymalı, soğanlı, baharatlı iç harç konularak haşlanır veya kızartılır. Urfa usulü daha ince kabukludur.
2. Ağzı Açık; Yuvarlak hamurun ortasına kıymalı harç konularak fırında pişirilen küçük pide türüdür.
3. Ağzı Yumuk; İç harç konduktan sonra hamurun kenarları birleştirilerek kapatılır ve fırında pişirilir. Kapalı versiyonudur.
4. Boranî (Borani); Pazı, ıspanak veya kabak gibi sebzelerin yoğurt, sarımsak ve bazen et veya nohutla buluşturulduğu hafif ve sağlıklı bir yemektir.
5. Türlü; Patlıcan, kabak, biber, domates gibi sebzelerin etle birlikte pişirildiği klasik ama yöresel dokunuşlarla hazırlanan bir yemektir.
6. Kabak Mücveri (Mıcver); Rendelenmiş kabak, yumurta, un ve baharatla yapılan ve tavada kızartılan geleneksel bir atıştırmalıktır.
7. Yoğurtlu Köfte (Sarımsaklı Köfte); İçinde ince bulgur, irmik ve baharat olan minik yuvarlak köfteler haşlanır, sarımsaklı yoğurt ve tereyağlı sosla sunulur.
8. Haşhaşlı Katmer; Kahvaltılarda da tüketilen, ince açılmış hamurun arasına haşhaş ezmesi sürülerek pişirilen yöresel bir hamur işidir.
9. Zingil (Tatlı); Hamurun kızartıldıktan sonra şerbetlenmesiyle yapılan geleneksel bir Urfa tatlısıdır. Genellikle özel günlerde yapılır.
10. Kuru Patlıcan ve Biber Dolması; Kurutulmuş sebzelerin içine pirinçli veya kıymalı harç konularak tencerede pişirilir. Baharat ve isotla lezzetlendirilir.
11. Meftune; Sumak suyu, sarımsak ve etle yapılan, özellikle yaz aylarında patlıcanla pişirilen ekşili bir yemektir.
12. Semsek; İnce hamurun içine kıymalı-soğanlı iç konularak kapatılır ve yağda kızartılır. El açması börek çeşididir.
13. Meyhane Pilavı;Bulgurla yapılan, içinde isot (Urfa biberi), domates, soğan ve çeşitli baharatlar bulunan, Urfa’ya özgü, acılı ve aromatik bir pilav türü.
14. Sarma:Asma yaprağına pirinçli ya da kıymalı harç sarılarak yapılan, yöresel dokunuşlarla tatlandırılan klasik bir lezzet.
15. Sulu Pirzola:Kuzu pirzolanın sebzelerle ve salçalı suyla pişirilmesiyle yapılan, hem etli hem de sulu nefis bir tencere yemeği.
16. Dolmalı Köfte (Kıtırlı Köfte):Dış kısmı ince bulgurla yapılan, içi kıymalı harçla doldurulan büyük içli köfte türüdür. Haşlanarak veya fırında pişirilir.
17. Tepsi Kebabı:Kıyma, biber, soğan ve baharatların tepsiye bastırılarak yayılmasıyla fırında yapılan, sofraların vazgeçilmezi bir kebap türü.
18. Patatesli Kebap:Patates dilimleriyle birlikte kıymanın fırın tepsisinde pişirilmesiyle hazırlanır. Görünümü sade, lezzeti zengindir.
18. Yoğurtlu Köfte (Sarımsaklı Köfte):Minik bulgurlu köftelerin yoğurt ve sarımsakla buluşturulduğu ferah bir yemektir, üzerine tereyağlı sos gezdirilir.
19. Kuru Dolma (Patlıcan/Biber);Yazdan kurutulmuş patlıcan veya biberlerin içi, bol baharatlı harçla doldurularak zeytinyağlı ya da etli olarak pişirilir.
20. Sebzeli Türlü:Mevsim sebzeleriyle hazırlanan, zeytinyağlı ya da etli olarak pişirilebilen klasik ama sevilen bir tencere yemeği.
Kaynak: ŞANLIURFA GAZETESİ
