Prof. Dr. Ayşe Deniz Gökengin, HIV tanı ve tedavisinde erken teşhisin kritik önem taşıdığını vurgulayarak, Türkiye’de son 10 yılda HIV vakalarının arttığını, özellikle genç yaş gruplarında dikkat çeken yükselişler olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Gökengin, Türkiye’nin Orta ve Doğu Avrupa bölgesinde yeni HIV tanılarında en hızlı artış yaşayan ülkelerden biri olduğunu ifade etti. Yıllık yeni vaka sayısının yaklaşık 7 bin civarında olduğunu aktaran Gökengin, vakaların yaş dağılımındaki değişime dikkat çekti:
Geçmişte en yüksek görülme: 35-45 yaş grubu
Son yıllarda artış: 25-35 yaş grubu
Artış gözlenen bir diğer grup: 15-25 yaş grubu
Erken Teşhisin Önemi
Prof. Dr. Gökengin, virüsün başlıca bulaşma yollarını şöyle sıraladı:
Korunmasız cinsel ilişki
Damar içi madde kullanımı
Doğum sırasında anneden bebeğe geçiş
Sağlık çalışanlarında kesici-delici alet yaralanmaları
“Erken tanı alan kişiler hemen tedaviye başlar, hastalığın ilerlemesi önlenir ve uzun, kaliteli bir yaşam sürebilir. Tedavi altında kanındaki virüs seviyesi sıfırlanan kişiler HIV’i cinsel yolla bulaştırmaz” dedi.
Tedavi Yöntemlerindeki Gelişmeler
Prof. Dr. Gökengin, modern HIV tedavisinde daha az yan etkili ve kullanımı kolay ilaçların bulunduğunu söyledi. Eskiden günde birçok ilaç kullanımı gerekirken, artık tek doz ilaçlar ile tedaviye devam edilebildiğini belirtti.
Yakın zamanda uygulanmaya başlayacak uzun etkili enjeksiyonlar sayesinde, iki ayda bir doz alarak günlük ilaç kullanımının ortadan kalkacağını ve tedavinin sürdürülebilirliğinin artacağını aktardı. Yılda iki kez uygulanan enjeksiyonlar ise şimdilik dirençli vakalar ve korunma amaçlı kullanım için onaylanmış durumda.
Prof. Dr. Gökengin, sosyal medyada yayılan yanlış sağlık bilgilerine de dikkat çekerek, doğru bilgiye sağlık otoriteleri ve bilimsel kaynaklar üzerinden ulaşılması gerektiğini vurguladı.
