Ayçiçeğini ithalatı ve üretemimiz
M.Fatih Güler
Türkiye’de verimli topraklar olmasına rağmen, GAP gibi proje olmasına rağmen ayçiçeği ihtiyacımızı karşılayamıyoruz. Ayçiçeği, ülkemiz ekonomisi açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Sıvı yağ tüketimimizin yüzde 76’sı ayçiçeğinden elde ediliyor. Küspesinin içerdiği protein ile de değerli bir yem olarak hayvan beslemesinde kullanılan ayçiçeği, yemeklik yağ dışındaki yağlarla sabun ve boya sanayinde değerlendirilirken; sapları da yakacak olarak kullanılıyor. Sapların yakılmasından sonra oluşan kül, potasyum içerdiği için gübre olarak da değerlendiriliyor. Tarım konusunda bir çok uzanın görüşü hep aynı. bu görüşleri toparlarsak ;Ayçiçeği üretimimizin ülke ihtiyacını karşılamada yetersiz kalması nedeniyle söz konusu üretim açığı ithalat yoluyla karşılanıyor. Ülkemiz ayçiçeğinde başlıca ithalatçı ülkeler arasında yer alıyor. Tüketimdeki artış nedeniyle ithalata bağımlılık devam ediyor. İthalatımız geçmiş yıllarda çoğunlukla ayçiçeği yağı şeklinde yapılmaktayken son yıllarda ayçiçeği ithalatı daha fazla yapılıyor.TÜİK bitkisel ürün denge tablosuna göre, 2020-2021 sezonunda Türkiye’nin ayçiçeğinde yeterlilik oranı yüzde 62,5’tir. Yani ihracat da dâhil, ihtiyacımız olan ayçiçeğinin yüzde 37,5’ini ithalatla karşılıyoruz. 2021 yılında ayçiçeği tohumu yağı ve küspesi dış ticaretinde 942 milyon dolar açık verdik.Öte yandan, 2004-2021 yılları arasında ayçiçeği ekim alanı 550 bin hektardan yüzde 63,8 artışla 901 bin hektara yükselirken, bu artış 2019-2021 döneminde yüzde 19,8 oranında oldu.Ayçiçeği stratejik bir üründür. Ekim alanlarının artırılması gerekir.Fiyat ve alım garantisi, ayçiçeğinde ekim alanlarının artmasındaki önemli etkenlerdir. Ayçiçeği fiyatları üreticinin yeterli gelir elde edeceği seviyede tutulmalıdır. Ayçiçeği Toprak Mahsulleri Ofisi vasıtasıyla devlet müdahale alımı kapsamına alınmalıdır. Prim, mazot ve gübre desteklerinin artırılarak devam ettirilmesi, üreticilerimizin ayçiçeği üretiminde kalması için uygulanması gereken en önemli fiyat politika aracıdır. Desteklerin en az girdi enflasyonu oranında artırılması gerekiyor. İthalata harcanan milyarlarca lira, akılcı politikalara dayanan, dişe dokunur desteklerle ayçiçeği üreticilerimize aktarılırsa kısa vadede kendimize yeter hâle gelebileceğimi belirtiyorlar. üretimizi artırmamız halinde yılda yaklaşık 1 milyar dolar kazancımız olacak.
Yorumlar