İlk olarak bir kilise olarak inşa edilen yapı, tarih boyunca farklı şekillerde kullanıldı. Bir dönem cezaevi, ardından depo olarak kullanılan bina, 1965 yılında camiye dönüştürüldü. Camiye çevrilirken ise yapının orijinal mimarisi korunmaya özen gösterildi.

Kilisenin yapılış tarihi tam olarak bilinmiyor; 1865 olarak belirtilse de, bazı kaynaklar bunun 12. yüzyılda yapılan eski bir kilisenin yerine yeniden inşa edildiğini söylüyor. “Fırfırlı Kilise” ve sonrasında “Fırfırlı Cami” denmesinin nedeni, 1900’lü yılların başında üzerindeki rüzgârgülden olduğu düşünülüyor.

Dönemin Urfa Ermenileri için büyük önemi olan bu kilise, Ermeni Protestan Kilisesi olarak kullanılmaktaydı yapının bilinen adı ise “On İki Havari Kilisesi”dir. Osmanlı’nın son dönemlerinde yaşanan Ermeni göçleriyle birlikte bir süre kullanılmayan kilise daha sonra cumhuriyetin ilk yıllarında cezaevi olarak kullanıldı. Yıl 1960'ı gösterdiğinde Molla Hamid isimli bir hayırsever tarafından satın alındı ve 1965’te camiye dönüştürüldü.  1993 yılında ise kapsamlı bir restorasyondan geçti.

2018 yılında ise İl Müftülüğü, caminin adını İyad Bin Ganem Camii olarak değiştirdi. Urfa’nın Müslüman şehri olmasını sağlayan İslam komutanı İyad Bin Ganem’in ismini yaşatmak, hem tarihi hatırlamak hem de şehrin mirasına sahip çıkmak açısından büyük bir anlam taşıyor. Urfa Fatihi İyad Bin Ganem’in adı, şehrin farklı noktalarında da hatırlanması gerekmektedir.

Fırfırlı Cami, sadece bir ibadet yeri değil; bir şehrin tarih boyunca değişen kimliğinin sessiz tanığı, geçmişin izlerini bugüne taşıyan bir köşe. Yanından geçerken bir an durup düşünün; her taşında bir hikâye, her kubbesinde bir tarih yatıyor.

Urfa şehir merkezinde, Büyük Yolda (Vali Fuat Caddesi) bulunan bu caminin yanından belki fark etmeden defalarca geçmişsinizdir. Şehrin tarihine tanıklık eden bu yapı, Balıklıgöl gibi turizm açısından önemli bir bölgeye bu kadar yakın olmasına rağmen maalesef hak ettiği ilgiyi görmemekte ve turistler tarafından yeterince ziyaret edilmemektedir. Valilik ve belediyenin, bu tarihi değeri tanıtmak ve turizme kazandırmak için daha çok gayret göstermesi büyük önem taşımaktadır.